LED-spectrum en temperatuur in de opkweek van phalaenopsis

Plant Lighting doet onderzoek naar een meer energiezuinige teelt van potorchidee phalaenopsis. Door te telen onder full-LED in plaats van SON-T kan het elektraverbruik ongeveer worden gehalveerd, zo heeft een eerdere demoproef uitgewezen in samenwerking met het Delphy Improvement Centre. Er liggen echter nog wel uitdagingen in de toepassing van LED-belichting en meer algemeen in het beperken van de forse warmtevraag in de opkweek.

In de demoproef hadden planten onder LED (R86%-G5%-B8%) aan het eind van de opkweek een gelijk totaal drooggewicht als onder SON-T, maar minder bladgewicht en iets meer wortelgewicht. Dat kan zijn vanwege de iets lagere planttemperatuur in de LED-kas, maar mogelijk speelt ook het lichtspectrum hierin een rol. Onderzoek naar deze effecten op plantkwaliteit is dus nodig.

Voortakken
Planten van vier rassen zijn 28 weken lang opgekweekt in twee klimaatcellen met een verschillende dagtemperatuur (30°C of 27.5°C) en gelijke nachttemperatuur (27.5°C). Binnen iedere klimaatcel werden vier verschillende spectra belichting getoetst op een achtergrond van winterzonlicht. Bij de lage dagtemperatuur gaf met name het ras Stellenbosch veel voortakken, in tot wel 44% van de planten. Bij de rassen Leeds en Miraflore bleef het onder de 10% en bij Cambridge werd geen enkele voortak gevonden (op 35 planten per behandeling). Vanwege dit risico op voortakken in gevoelige rassen is de lagere dagtemperatuur dus af te raden. Bij de hoge dagtemperatuur waren er echter geen voortakken, ondanks de nachttemperatuur van 27.5°C.
Onder de lage dagtemperatuur was er minder bladafsplitsing, bleven bladeren iets korter en was er minder totaal bladgewicht. De lage temperatuur verklaart dus waarschijnlijk het lagere bladgewicht wat ook in de eerdere demoproef in de LED-kas werd gevonden. Bij de lagere dagtemperatuur was er in verhouding meer wortel dan blad vergeleken met de hogere dagtemperatuur.

Verrood
In iedere klimaatcel zijn vier verschillende LED-spectra getoetst: een standaard spectrum (R89%-G5%-B6%) met en zonder 10% verrood. Die beide spectra werden ook met een hoog percentage wit licht (dus meer groen en blauw ten koste van rood) getoetst. Spectrum bleek geen bepalend effect te hebben op het ontstaan van voortakken bij de lage dagtemperatuur, of op de verdeling van drooggewicht tussen blad en wortel. Zonder verrood viel bij sommige rassen het donkerdere blad op. Belichting met verrood gaf verder iets langere bladeren en verminderde wortelgroei buiten de pot. Naast deze gunstige effecten van verrood werd er geconcludeerd dat ook in het basisspectrum zonder verrood een goede plant kan worden opgekweekt onder full-LED.

Stookkosten
In een vervolgproef wordt momenteel onderzocht of de nachttemperatuur nog verder mag dalen (naar 24°C) zonder voortakken te induceren. Mogelijk kan er zo op stookkosten worden bespaard ten opzichte van de huidige praktijk, waar in de nacht vaak ook een hoge temperatuur wordt aangehouden.

Dit onderzoek wordt gefinancierd door Kas als Energiebron, de gewascoöperatie potorchidee, Signify, Ludvig Svensson en Sendot. De uitvoering is door Plant Lighting i.s.m. Delphy Improvement Centre en B-Mex. De proef wordt door telers intensief gevolgd en begeleid vanuit de landelijke commissie Potorchidee.