Schermen met flexibele zonnecellen is uitdagend project
Om toe te werken naar een klimaatneutrale glastuinbouw speelt een maximale benutting van zonlicht een grote rol. Naast het direct bruikbare licht kan ook het overtollige licht worden omgezet in energie. In een eerdere studie is de toepassing van flexibele zonnecellen op schaduwschermen verkend. De conclusie was dat, afhankelijk van de teelt, circa 15-25 kWh/m2 kas per jaar mogelijk is waarmee een onbelicht bedrijf de eigen elektriciteitsvraag volledig kan dekken.
Andere voorbeelden hiervan zijn de Elektriciteitsleverende kas (2009-2011 zie bijlage), waarbij het infrarode licht wordt gebruikt en de Daglichtkas (2011-heden, zie artikel in de bijlage) waarbij het directe licht wordt omgezet in elektriciteit.
Horizontaal rolscherm
Door versnelde ontwikkelingen op het gebied van flexibele zonnecellen is deze toepassing dichterbij gekomen en is door Wageningen University & Research, Solliance Solar Research en Verzuu Screen Development een project gestart met als doel de technische haalbaarheid aan te tonen en het zetten van de eerste stappen naar praktijktoepassing. Uitgangspunt is een lichtregime vergelijkbaar met conventionele schermen en een dekking van het eigen (onbelichte) elektriciteitsverbruik.
In het project is een concept bedacht dat uitgaat van een horizontaal rolscherm (gedeeltelijk) bedekt met flexibele zonnecellen, dat als 'eiland' continu op en neer loopt in het vak. Door het scherm op- en af te rollen kan het eiland groter of kleiner worden gemaakt. Daarmee kan met één scherm de schaduwfactor traploos tot 100% worden geregeld. Bij gewasspecialisten en praktijktelers is nagevraagd in hoeverre gewassen tegen afwisselend schaduw en volle zon kunnen. De conclusie was verrassend: niemand die het zeker wist, maar vooral telers dachten dat gewassen hier uiteindelijk goed mee om kunnen gaan.
Uitdagingen
Voordelen zijn dat er maar één scherm nodig is dat tevens als energiescherm of verduisteringsscherm kan worden gebruikt. Uitdagingen zijn het ontwikkelen van robuuste PV-cellen die tegen veelvuldig oprollen kunnen en een slim elektrisch ontwerp, zaken waar Sollicance zich momenteel mee bezighoudt. Hoewel een rolscherm al breed wordt toegepast, is het oprollen van zonnecellen toch andere koek. 'Flexibel' is een rekbaar begrip en slijtage en gedeeltelijke beschaduwing spelen een rol.
Het concept is vertaald naar een testopstelling die de komende zomer in een proefkas wordt getest, waarbij onder andere wordt gekeken naar opgewekte stroom, robuustheid en lichtverdeling onder het scherm.
Dit onderzoek is gefinancierd vanuit het programma Kas als Energiebron. Dit is het actie- en innovatieprogramma van het Ministerie van LNV en Glastuinbouw Nederland.