Verdamping: Balans tussen noodzaak en overmaat

Beschrijving

Analyse van de resultaten in de VenlowEnergy Kas leerde dat verder isoleren weinig extra besparing oplevert. Ook werd duidelijk dat bijna de helft van het energiegebruik gerelateerd is aan de verdamping in perioden van stoken. Hoewel bij stoken op jaarbasis nog geen 80 liter per m2 wordt verdampt, is deze verdamping de grootste energiegebruiker geworden.

Als de verdamping kan worden gehalveerd en de verminderde verdamping kan worden gecompenseerd op momenten dat de zon schijnt, is naar verwachting nog eens 4 tot 5 m3 aardgas per m2/jaar op de stookkosten te besparen. In dit project wordt onderzocht hoe het energieverbruik voor verdamping veilig kan worden teruggebracht door de volgende stappen te volgen:

• Inventarisatie van kennis uit onderzoek en praktijk;
• Kleinschalige experimenten verrichten;
• Teeltdemonstratie.

De verwachting is dat er nog een flinke besparing op het energieverbruik mogelijk is door de verdamping van het gewas te beperken. In de VenlowEnergy Kas wordt daarom dit jaar een vervolgonderzoek uitgevoerd waarin dit uitgangspunt wordt getest.

Het onderzoek gaat zich nu richten op de vraag of de verdamping is terug te dringen zonder dat dit ten koste gaat van productie en kwaliteit. In het onderzoek zal er naar worden gestreefd naar een balans tussen noodzaak en overmaat. Doel is om tomaten te telen met een energieverbruik van 16 m3/m2.

Resultaten

Verdamping heeft vooral effect op de energiebalans en het watertransport in de plant. De beperking van de verdamping in de nacht heeft effect op de wateropname door de wortel en daarmee op de Calcium opname. Dat bleek uit onderzoek en een literatuurstudie van Wageningen UR Glastuinbouw naar het verlagen van de verdamping voor energiebesparing.

Een te geringe wateropname in de nacht zal zich in de eerste plaats uiten in een aan Ca gebrek gerelateerd probleem. De energiebalans en een balans van de vochtspanning zijn door de plant te beïnvloeden via de huidmondjesopening. Daarnaast hebben ze via die weg invloed op de CO2-opname. In de nacht is CO2-opname niet van belang. Er is niet één factor die als sterke stuurfactor gebruikt kan worden om huidmondjes in de nacht gericht te laten sluiten.