Eindrapport: Tot 15% elektrabesparing met dimbare belichting op gelijkspanning

Bij anthurium en phalaenopsis zijn besparingen van elektriciteit tot 15% te behalen door een dimbare belichtingsinstallatie en tot 7% in de jaarlijkse elektriciteitskosten. Dat blijkt uit het eindrapport van het onderzoek ‘Teeltstrategieën met regelbare belichting’ dat is uitgevoerd door Stichting Gelijkspanning Nederland, Plant Dynamics, EcoCurves en Photosyntax.

In dit onderzoek zijn berekeningen gedaan om te bepalen wat met dimbare assimilatiebelichting aan energiebesparing kan worden gerealiseerd en wat de effecten zijn op de groei van planten. Bij de overstap naar belichting op gelijkspanning is een eigenschap dat die kan worden gedimd. De berekeningen werden verricht voor de teelten: bouvardia, anthurium en phalaenopsis. Bij de berekeningen wordt rekening gehouden met de dynamiek van de lichtbenuttingsefficiëntie van de fotosynthese en de mogelijkheden om natuurlijk daglicht te regelen met scherminstallaties. Verschillende dimstrategieën worden vergeleken met de huidige manier van belichten. Meestal is dit een aan- uitregeling maar ook mogelijkheden om belichting getrapt aan en uit te schakelen zijn in de berekeningen meegenomen. Uit economische berekeningen blijkt dat besparingen door dimmen 5 tot 7% van jaarlijkse lasten voor elektriciteit bedragen.

De resultaten per gewas

Bouvardia:
Uitschakelen van de belichting boven het jonge gewas in de winter kost meer dan 70% van de assimilaten productie. Dit zal leiden tot een trage groei van de LAI waardoor de lichtbenutting gedurende nog langere tijden slecht blijft. De potentie voor besparing is daardoor gering, tenzij de hergroei voor een groot deel op basis van reserves in de plant plaats vindt. Door een reductie van de belichting neemt de warmtebehoefte toe met ongeveer 2.7 MJ voor elke bespaarde kWh elektriciteit. Wel is er elektriciteit te besparen na de oogst en voordat er uitgroei van jong blad is.

Anthurium:
Energie kan worden bespaard door minder dan gebruikelijk te schermen en te compenseren voor het extra daglicht door de assimilatiebelichting dynamisch te dimmen. In de zwaar geschermde teelt van anthurium in de winter kan op die manier het elektriciteitsverbruik met 10 tot 15% worden teruggebracht.

Phalaenopsis:
Er kan met een dimbare installatie elektrische energie worden bespaard door de intensiteit in de ochtend langzaam te laten oplopen. Dat levert een besparing op van 10% tijdens de koude afkweek. Er is daarbij nauwelijks verschil tussen een getrapte regeling met 4 lichtstappen en een continu dimbare installatie. Tijdens de opkweek (bij Pikoplant) wordt minder belicht en is de ochtendbesparing nihil. Besparing in de middag is moeilijker en onder andere afhankelijk van het tijdstip in de nacht waarop het licht wordt aangeschakeld.

Het eindrapport van het project is beschikbaar en vindt u via onderstaande link.

Dit project is gefinancierd vanuit het programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van LTO Glaskracht Nederland en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Om het sectoraandeel te waarborgen is nieuwe financiering nodig via ‘Kennis in je Kas’.