Goede resultaten onderzoek ‘Paprika weerbaar richting fossielvrij’
Het project ‘Paprika weerbaar richting fossielvrij’ bij Delphy Improvement Centre laat tot dusver goede resultaten zien. Het gewas ontwikkelt goed en de gewasgezondheid en plaagdruk zijn goed onder controle. Hoewel de energie input fors is verlaagd, liggen op dit vlak nog wel wat uitdagingen.
De kasafdeling is uitgerust met drie energiebesparende doeken (twee keer Luxous 1147 en een keer hoogisolerend aluminiumdoek). Er wordt geen gebruik gemaakt van een minimum buis en de etmaal temperaturen zijn lager dan voorheen ‘normaal’ was. Het streven was om maximaal 10m3/m2 aan gas-equivalenten te gebruiken tijdens dit project. De overgebleven benodigde energie moet op een duurzame manier worden opgewekt. Dit wordt gedaan door middel van actieve ontvochtiging, waarbij latente warmte uit de kaslucht wordt gewonnen.
Energie oogsten
Latente warmte is de hoeveelheid energie die nodig is om een stof een faseovergang te doen ondergaan, bijvoorbeeld water naar waterdamp. Een plant heeft dus energie nodig om water te verdampen. Deze is afkomstig van de zon (straling) en de luchttemperatuur als deze hoger is dan de planttemperatuur (convectie). De energie die nodig is voor de faseovergang blijft aanwezig in de waterdamp en komt weer vrij bij condensatie. Door de condensatie gecontroleerd te laten plaatsvinden door middel van actieve ontvochtiging, kan de energie worden geoogst, opgeslagen en weer worden ingezet met behulp van een warmtepomp bij warmtevraag in de kas.
Ontvochtigingsgrens
In de eerste weken van de teelt is de actieve ontvochtiging niet ingezet. Er was in deze periode geen energie overschot in de kas om te oogsten. Enerzijds kwam dit door de lage verdampingscapaciteit van het kleine gewas. Anderzijds door de geringe energie-input van de zon. Zeven weken na de start is de ontvochtiging voor het eerst ingezet (week 7) en vanaf week 12 was de energie-input gelijk of lager dan de hoeveelheid geoogste energie uit de ontvochtiging. Uiteraard mag de energieoogst niet ten koste gaan van het gewas. Daarom wordt er vooral ’s nacht en in de ochtend ontvochtigd. Tijdens de nacht mag het VD zakken tot 1.5 gr/m3. Onder deze grens wordt de ontvochtiging aangeschakeld. Richting zon-op stijgt de ontvochtigingsgrens van 1.5 naar 3.5 gr/m3 met als doel verdamping te stimuleren.
Energie-input
De laatste weken zien we dat de ontvochtiging uitschakelt wanneer de ramen openen om de kas te koelen. Op zonnige dagen is dit een aantal uur na zon-op en op bewolkte dagen soms pas rond het middaguur. Bij veel instraling wordt er hierdoor minder energie geoogst, maar is er ook minder energie-input nodig voor het verwarmingssysteem. Op bewolkte dagen is er meer energie-input nodig, maar kan er ook meer worden geoogst. Op deze dagen zien we ook dat de doeken gesloten kunnen blijven ten opzichte van de praktijk, zonder dat het vocht te hoog oploopt. Hierdoor is de kas beter geïsoleerd en wordt energie bespaard.
Voldoende mogelijkheden
De afgelopen maand ligt de hoeveelheid teruggewonnen energie drie maal hoger dan de energie-input. Het streven om onder de 10m3/m2 aan gas-equivalenten te blijven is niet gehaald. Momenteel is er 12.6m3/m2 gebruikt, maar we zien nog voldoende mogelijkheden om meer energie te besparen in de eerste weken van de teelt. De hoeveelheid geoogste energie ligt op 10, 6m3/m2. De netto energie-input ligt daarmee op 2 m3/m2 en deze blijft zakken. Om dit in de praktijk te realiseren is het wel nodig om over een langetermijnopslag te beschikken.
Voor meer informatie kan contact worden opgenomen met Bas Oudshoorn. Voor paprikatelers is er ook een mogelijkheid om aan te sluiten bij de BCO die wekelijks bij elkaar komt. Dit wordt zeer gewaardeerd. Neem daarover contact op met Joke Vreugdenhil, netwerkcoördinator Paprika bij Glastuinbouw Nederland.
Het project wordt uitgevoerd door Delphy Improvement Centre en is gefinancierd door het programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma vanuit het ministerie van LNV en Glastuinbouw Nederland. Daarnaast leveren de gewascoöperatie Paprika, Rijk Zwaan, De Ruiter Syngenta, Cultilene en Ludvig Svensson een bijdrage.
