Beschrijving

Doel:
Dit project heeft als uitgangspunt om de haalbaarheid in kaart te brengen van nieuwe ontwikkelingen, zoals een gelamineerd kasdek en vacuümglas afgezet tegenover andere opties (folies, plastic panelen). Ook de ontwikkelingen op het gebied van transparante isolerende materialen worden onderzocht om te komen tot een hoog-transparant, energiezuinig maar ook risicobestendig kasdek. Met deze kennis kunnen telers inschatten welke mogelijkheden beschikbaar zijn om de kas nog verder te isoleren.

Projectbeschrijving:
Een kasdek beschermt een gewas tegen weersextremen, zorgt voor een gunstig microklimaat en bespaart energie. Dit vereist een tegenstrijdige combinatie van hoge transmissie en hoge isolatie van het kasdek en bestendigheid tegen storm en hagel. In de bouw, in atria, bij tuincentra, in dierentuinen etc. wordt al decennialang gebruik gemaakt van gelamineerd glas om gevaar van glasbreuk te minimaliseren. Tot voor kort had een gelamineerd glas het nadeel van een lage lichttransmissie, het tegenhouden van UV en een hoog gewicht. Hier komt door de ontwikkeling van ultradun glas en nieuwe types laminaatfolies verandering in. Ook zijn er mogelijk nieuwe ontwikkelingen op het gebied van transparante isolatie (TI), wat wereldwijd beschouwd wordt als één van de meest belovende technologieën. Eerder is onderzoek gedaan naar nano-schuim met ultra hoge licht-transmissie waarvan de knelpunten 20 jaar later mogelijk opgelost kunnen worden. Tevens zijn er nieuwe ontwikkelingen in de bouw rond om vacuümglas, welke een bijzonder hoge isolatie (vergelijkbaar met 3 dubbel glas) combineert met dunne glazen (dus minder gewicht) en welke bij toepassing van eerder genoemde coatings energiezuinigheid combineert met hoge lichttransmissie.

Met deze haalbaarheidsstudie willen wij de mogelijkheden van nieuwe glazen voor de glastuinbouw verkennen – nieuw glas op de kas middels de volgende werkpakketten:
WP 1 Status ‘bijzondere’ kasdekmaterialen: Literatuuronderzoek naar diverse “bijzondere” materiaal opties en al bekende eigenschappen in relatie optische, thermisch en mechanische eigenschappen.
WP 2 Extra isolerende materialen:  Opstellen van een overzicht van alle beschikbare materialen en het lopend onderzoek op het gebied van transparante isolatie. Hierbij wordt in eerste instantie gestart bij TU's maar zal indien nodig verbreed worden; Contact en informatie uitwisseling met glasfabrikanten en leveranciers voor diverse mogelijke prototypes vacuümglas;  Ontvangen van enkele prototype materialen op lab schaal, metingen van lichttransmissie en thermische eigenschappen bij WUR LightLab; Indien de labmetingen daar aanleiding toe geven wordt van de betreffende prototypen middels simulaties de jaarrond energiebesparing en gewasproductie bepaald en daarmee de economische haalbaarheid.
WP 3 Extra veilige materialen: Contact en informatie uitwisseling met diverse glasfabrikanten en laminaatglasfabrikanten, eventueel pigmentfabrikanten voor een inventarisatie van de opties voor nieuwe types gelamineerd glas;  Maken van enkele prototype materialen op lab schaal, metingen van lichttransmissie bij WUR LightLab, opvragen mechanische eigenschappen bij leveranciers, eventueel aanvullende tests.
WP 4 Haalbaarheid toepassing glastuinbouw: Inschatten potentie voor gebruik in kassen in de toekomst qua lichttransmissie (dus gewasproductie); energiebesparing en risicobestendigheid; Identificeren eventuele bottlenecks en mogelijke oplossingen hiervoor.

Resultaten

In dit rapport wordt een globaal overzicht gegeven van de haalbaarheid van nieuwe technologieën en/of materialen op het gebied van transparante isolatie en laminaten voor toepassing als kasdekmateriaal voor de Nederlandse glastuinbouw. Hierbij is alleen gekeken naar glas en specifiek gekeken naar gelaagd glas, vacuümglas en ontwikkelingen op het gebied van transparante isolatiematerialen, om zo te komen tot een zeer transparant, energiezuinig maar ook risicobestendig kasdek.