LED in Roos - Het moet beter

Beschrijving

De urgentie is hoog om de configuratie van de rozenteelt zodanig in te richten dat de warmte-inbreng en -behoefte verder wordt gereduceerd, zodat voldaan kan worden aan het lichtconvenant vanaf 1 januari 2017. Uitgangspunt is dat de productiecapaciteit en stuurbaarheid van de kwaliteit behouden blijft of zelfs verbetert. Naast dat LED belichting inmiddels meer dan 25% zuiniger is dan SON-T belichting bij eenzelfde lichtoutput, kan het mogelijk ook een oplossing bieden voor lichtafschermingsregels. Het huidige onderzoek op het Improvement Centre wil aantonen dat rozen onder volledige LED belichting kunnen worden geteeld, waarbij geen lichtemissie meer ontstaat. Daarbij werd verwacht dat de kwaliteit van de rozen verbeterde door de combinatie van LED, diffuus glas en verwarming en koeling middels OPAC’s boven het gewas.

Het huidige project laat zien dat in de zomer de kwaliteit in de combinatie van LED en koeling uitstekend is. In de nacht leidt het gebruik van LED tot een lagere lichtuitstoot omdat de schermen meer gesloten kunnen blijven, zonder te hoge temperaturen. Bij de overgang van zomer naar winter en gedurende winter maanden ontstond er echter een onvoldoende kwaliteit rozen. De oorzaken van deze afwijkingen zijn nog niet opgehelderd. Meerdere discussies tijdens bco’s en een uitgebreide brainstormsessies hebben geleid tot drie denkrichtingen: het spectrum van de LED belichting, het stook- en verwarmingsstrategie met de OPAC en de inbuigstrategie (te weinig ingebogen blad).

In dit project worden dezelfde energiedoelstellingen nagestreefd als het lopende project . V.w.b. de productie is het doel een kwaliteitsverbetering in bloemgrootte en steelgewicht ten opzichte van de prestaties in het lopende onderzoek, waarbij in herfst en winter het syndroom (t.a.v. kwaliteit) wordt voorkomen. Alle mogelijke instrumenten – gewasverzorging, verwarmingsstrategie, belichtingsstrategie - worden hiervoor ingezet. Middels intensief meten aan het gewas meer inzicht verkrijgen in de fysiologische achtergrond van het syndroom. Het gaat daarbij om o.a.:

• Uitloop snelheid roos meten
• Aantal takken per m² sturen
• Temperatuur verdeling in het gewas meten, waarbij de warmte input primair via de buisrail zal worden geleverd.
• Takopbouw bepalen
• Verdamping en wateropname van het gewas meten.

Binnen de afdeling worden verschillende strategieën van inbuigen van blad toegepast om na te gaan of dit effect heeft op de takontwikkeling.

De gewascoöoperatie Roos draagt € 45.000 bij aan het project

Resultaten

Na de eerste teelt van Red Naomi! onder Full LED in 2016/2017 is het onderzoek in 2017/2018 gecontinueerd. In de zomer van 2017 is op vergelijkbare wijze als in 2016 geteeld met goede resultaten. Eind oktober 2017 zijn in één tralie LEDs met een aangepast spectrum opgehangen. Het doel was om te onderzoeken of het kwaliteitsprobleem, dat in 2016/2017 werd gesignaleerd, opnieuw zou optreden en of dit door aanpassing van het lichtspectrum zou verminderen.

Aangepast spectrum
Het aangepaste spectrum gaf iets grotere knoppen, grotere bladeren en minder bedoorning. Ook de werkomstandigheden waren beter onder dit spectrum. Het “syndroom” was duidelijk minder aanwezig onder het aangepaste spectrum. Dit is door metingen van takeigenschappen, als knopgrootte, bladgrootte en bedoorning bevestigd.
Deze metingen geven geen verklaring voor de effecten van lichtkleur op de ontwikkelingsprocessen. De achtergrond van het effect van lichtkleur op fysiologische processen is niet verder onderzocht.

All electric goed mogelijk
De energiedoelstelling van 25% besparing is gerealiseerd in vergelijking met een situatie waarbij de SON-T gedurende een gelijk aantal uren zou worden gebruikt als de LED. In de zomer wordt een LED installatie echter gemakkelijk intensiever gebruikt dan SON-T omdat er minder warmte overschot is en de LED snel schakelbaar is. Alle warmte die voor de teelt nodig is, ook bij gebruik van LED belichting, kan in de zomer middels koeling van de kas worden verzameld en opgeslagen in een aquifer. Een situatie van een bedrijf dat alle energie via elektriciteit krijgt, is dus goed mogelijk.De gewasbescherming, watergift en bemesting zijn in dit experiment praktijk conform uitgevoerd. Tijdens de wekelijkse teeltbegeleidingsbijeenkomsten is dit een vast aandachtspunt. Meeldauw blijft het lastigste om in deze teelt met koeling onder controle te houden. De houdbaarheid van de onder LED geteelde rozen was vergelijkbaar met die van een praktijk bedrijf.