Verbeteren schermprestaties

Beschrijving

Met het beschikbaar komen van apparatuur voor vochtbeheersing onder gesloten schermen zijn er nieuwe mogelijkheden ontstaan voor veel beter isolerende schermen die niet meer vocht doorlatend hoeven te zijn. In eerdere projecten zijn de richtingen bepaald waar de kansen liggen voor nieuwe schermconfiguraties. Dit betreft doeken met een luchtspouw (verdubbeling van de isolerende werking), doeken met aluminimum om uitstraling te voorkomen en voor gebruik over dag folies die veel beter licht door laten dan de huidige licht doorlatende doeken.

In de winter van 2014 is een nieuwe type scherminstallatie getest in de Sunergie kas op het IDC. Daaruit is gebleken dat zeer hoge besparingen mogelijk zijn met een eindverbruik voor een jaar rond komkommerteelt van ca. 15 m3/m2. De besparing is vergelijkbaar met die in dubbel glas kassen. Er zijn echter ook nog belangrijke beperkingen gebleken die opgelost dienen te worden: het schermpakket van de geteste installatie was te breed en er ontstonden water plassen aan de bovenkant van het schermpakket.

Een chrysanten teler wil een dergelijke nieuwe, hoog isolerende schermconfiguratie in een afdeling binnen zijn bedrijf installeren. Het doek en type installatie worden eerst nog ontwikkeld op kleine schaal bij de leverancier. Hierbij wordt voortgeborduurd op de ervaringen op het IDC van afgelopen winter. Als het ontwerp voldoet, wordt een afdeling ingericht. 

Het doek wordt geïnstalleerd in een afdeling bij Dekker Chrysanten in Hensbroek waar in het kader van hetzelfde project al in een afdeling van 4600 m2 een transparant dagscherm en ventilation jets geïnstalleerd zijn door Dekker Chrysanten zelf. Deze afdeling is ideaal geschikt om ook het nieuwe verduisteringsscherm op praktijkschaal te testen.

Met het nieuwe doek kan een verdere stap gezet worden in het terugbrengen van het effect van uitstraling op het gewas en in het verder verlagen van de minimum buis in de chrysanten teelt. Bovendien moet de kans op condensatie aan de onderkant van het onderste doek verminderen. Ook zal de temperatuur van en het absoluut vocht gehalte van de lucht boven het scherm verder verlaagd worden waardoor het zowel makkelijker moet worden om het vochtgehalte onder gesloten doek te beheersen als om energie te besparen.

Resultaten

De droge U-waarde van de kas is gedaald van 3.00 W/m2/K voor een conventioneel verduisteringsscherm naar 1.67 W/m2/K (verlaging van 44%) voor een verduisteringsscherm met spouw en een transparant energiescherm. Het transparante energiescherm zorgt voor de grootste U-waarde verlaging van 33% en de spouw in het verduisteringsscherm zorgt voor een U-waarde verlaging van 17%.

Energiebesparing bescheiden
De forse U-waarde verlaging leidt echter niet tot een evenredige energiebesparing omdat de hogere isolatiewaarde van de schermen alleen invloed heeft op het energieverbruik als de schermen gesloten zijn. Een groot deel van de warmtevraag betreft de dag periode met open schermen. In de proefafdeling was het energieverbruik door de verwarmingsbuizen 27.1 m³ gas/m²/jaar en in de referentieafdeling 30.4 m³ gas/m²/jaar. De energiebesparing door de hogere isolatiewaarde in de donkerperiode van de kas is 1.9 m3 gas/m2, wat neerkomt op een totale energiebesparing van 6.3%.

Kwaliteit en productie goed
Door de energiebesparing kan de relatieve lage additionele investering van de spouw in het verduisteringsscherm worden terugverdiend in een belichte chrysantenteelt. De investering in het transparante energiescherm en bijbehorende scherminstallatie kan met de huidige gasprijs niet volledig worden terugverdiend door alleen energiebesparing. Het toepassen van meerdere schermlagen had geen aantoonbaar effect op de kwaliteit en productie van de chrysanten.