Lelieproef met ambitieus doel
De onderzoekers van Plant Lighting BV hebben in samenwerking met PPO, Plant Dynamics BV en DLV in 2013/2014 aangetoond dat lelie minder belicht kan worden door CO2 te doseren. Komend belichtingsseizoen willen zij een stap verder gaan. Het hoofddoel van de nieuwe lelieproef is om op jaarbasis 50% aan elektra voor assimilatie-belichting te besparen door minder te belichten. Een goede takkwaliteit moet hierbij behouden blijven.
Voor deze ambitieuze doelstelling hebben de onderzoekers gekozen, omdat de ervaring leert dat kwekers mogelijkheden voor een relatief kleine besparing veelal niet toepassen: het profijt is beperkt en ze zijn bang voor kwaliteitsverlies. De onderzoekers verwachten dat leliekwekers wel stappen tot besparing durven zetten als ze in een proef gezien hebben dat enorm veel bespaard kan worden met behoud van een goede kwaliteit lelies. De onderzoekers verwachten dat dit mogelijk is met een geïntegreerde aanpak, waarbij de totale besparing tot 50% kan oplopen.
In de proef, waarvoor de bollen in september worden geplant, willen de onderzoekers 50% besparing bereiken door belichting (SON-T) en CO2 zo in te zetten dat het gewas op een zo efficiënt mogelijke manier voldoende assimilaten aanmaakt om het maximale takgewicht te bereiken. Dat wil zeggen: op tijd afschakelen bij voldoende instraling, minder intensiteit belichting compenseren door inzet CO2, minder belichten aan het einde van de teelt, en daglicht beter benutten voor de fotosynthese door het CO2 in de kas hoog te houden. Dit laatste kan door implementatie van temperatuurintegratie: bij veel instraling mogen de ramen langer dicht blijven.
Het onderzoek wordt uitgevoerd in de kassen van GreenQ/DLV te Bleiswijk. De projectleiding is in handen van Sander Hogewoning van Plant Lighting, Hans Kok (DLV) begeleidt de teelt en Casper Slootweg (PPO) voert de metingen uit.
De cijfers
De besparing aan elektra is ongeveer 50 kWh/m2/jaar, uitgaande van 50% besparing op elektra verbruikt bij een belichtingsintensiteit van 90 µmol/m2/s, een lampefficiency van 1.65 µmol/J en gemiddeld 12 branduren per dag gedurende 155 dagen per jaar. Dat is bij 200 ha belichte teelt 100 miljoen kWh besparing per jaar. Bij gebruik van een WKK wordt ongeveer 18 m3/m2/jaar gas verbruikt voor het opwekken van de benodigde elektra. Bij een 50% besparing wordt dus 9 m3/m2/jaar gas bespaard. Bij 200 ha. is dat 18 miljoen m3 gas per jaar, hetgeen overeenkomt met 32.4 miljoen kg CO2 uitstoot (bij 1 bar en 0°C). NB. Deze berekening is natuurlijk gebaseerd op een aantal aannames.
Door temperatuurintegratie wordt bovendien bespaard op stookkosten. Echter, doordat veel minder belicht wordt, zal het gemis aan warmtestraling wel ten dele met stoken moeten worden gecompenseerd. Bij een succesvolle teelt rekent Ad Schapendonk van Photosyntax BV de energiebesparing in detail door met zijn Explorer-model.
Technische doelstelling
De technische doelstelling is om een energiezuinige teeltstrategie voor belichting van lelie te ontwikkelen. Dit is een totaalconcept waarin alle technische middelen (belichting, schermstrategie, stoken, CO2, raamstand) worden geïntegreerd.
In één van de proefkassen wordt alleen de compensatie van een lagere intensiteit belichting door CO2 beproefd. Deze behandeling is belangrijk indien mocht blijken dat de resultaten van het totaalconcept voor energiebesparing tegenvallen. Zo wordt namelijk gewaarborgd dat de praktijk niet het vertrouwen verliest in de in 2013/14 aangetoonde mogelijkheid om 33% te besparen op elektra (van 90 naar 60 µmol belichting door gebruik CO2).
Dit project wordt gefinancierd vanuit het programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van LTO Glaskracht Nederland en het ministerie van Economische Zaken (EZ).
