Halveren energieverbruik door kasisolatie met schermen en LED-belichting
De aardbeienteelt staat voor de uitdaging om op termijn fossielvrij te worden. Besparen op het energieverbruik is hierin de eerste stap. Een onderzoek door Plant Lighting en Delphy ISFC had de ambitie om het energieverbruik te halveren voor gas en elektriciteit door kasisolatie met schermen en te belichten met LED. Er is van het najaar 2022 tot de zomer van 2023 geteeld in twee proefkassen met ieder een eigen daglengtestrategie: een twaalfurige dag (basisdaglengte) met een vast spectrum met en zonder dagverlenging met puur rood licht.
Hiernaast werd gestreefd naar een systeeminnovatie door een andere wijze van telen. De huidige jaarrond teeltwijze met een gekoelde junidrager wordt gekenmerkt door elkaar opeenvolgende teelten van 3-4 maanden die eerst een vegetatieve fase kennen en vervolgens een generatieve fase. Een oogstpiek met een ongewenst kleine vruchtmaat is hierbij onvermijdelijk, terwijl juist een continue en relatief gelijkmatige productie wenselijk is. Tijdens zo’n oogstpiek wordt er zo koel mogelijk geteeld en kan er niet of nauwelijks geteeld worden volgens de principes van Het Nieuwe Telen (maximale kasisolatie en voorkomen van afluchten van warmte). In het onderzoek is er met verse (niet gekoelde) junidragers Fandango en Inspire geteeld onder tros-inducerende omstandigheden. De potentiële productie is dan veel hoger, omdat niet een aantal keer per jaar een opbouwfase van het gewas benodigd is, en oogstpieken en dalen worden vermeden als het lukt om de plant in balans te houden.
Vanuit energie bezien was de proef succesvol: de input van gas en elektriciteit is gehalveerd. Rood nabelichten met een hoge intensiteit heeft kWh’s bespaard, maar gas gekost vanwege de extra gewasverdamping in de avonduren. Zolang er niet actief ontvochtigd wordt, is dit dus vanuit het oogpunt van energiebesparing alleen aantrekkelijk bij voldoende restwarmte. Rood licht op stuurlichtniveau waarbij de temperatuur mag dalen, zou wel kunnen. Voor succesvolle implementatie in de praktijk van deze manier van telen moet (diepe) dormancy vermeden worden om zo beter in balans te telen voor een gelijkmatigere oogst, vruchtmaat en planbaarheid van de productie. Daarom zal de basisdaglengte moeten worden verhoogd. De precieze daglengte om geen dormancy te krijgen, maar wel trosinductie, is nog onbekend. Waarschijnlijk speelt de temperatuur ook nog een rol.
Het project is uitgevoerd door Plant Lighting en Delphy ISFC en gefinancierd door het programma Kas als Energiebron, Stichting Aardbei Onderzoek, Fresh Forward, Plant Sciences, en Signify.
