'Grote luchtdebieten in rozenteelt'
"Een afdeling van rozenkwekerij Van den Berg Roses in Delfgauw is in september 2013 voorzien van Vertifans. Dit zijn ventilatoren die lucht van boven in de kas, via een luchtslang verticaal, naar de ruimte onder het gewas blazen. Het belangrijkste doel van deze Vertifans is luchtbeweging onder in het gewas te brengen. Dat zou voor de kwaliteit en houdbaarheid van de rozen moeten verbeteren. Een ander doel is om de warme deken, die rond de lampen hangt, naar onder het gewas te blazen. Daardoor zou minder buisverwarming nodig zijn.
Na metingen met meetpalen, draadloze sensoren en rookproeven bleken de horizontale temperatuurverschillen in alle afdelingen (met en zonder Vertifans) tot wel 8 °C op te lopen. Dat is het gevolg van windinvloeden gecombineerd met schermkieren. De Vertifans maken de temperatuur verschillen niet kleiner, wat komt doordat ze geen horizontale maar een verticale luchtstroom in beweging zetten.
Vlak onder het scherm bleek de lucht iets kouder te zijn de onder de teeltbedden. Dat komt omdat de warme lucht door de kieren in het scherm verdwijnt. Het gevolg is dat je met de Vertifans koudere in plaats van warmere lucht omlaag brengt, wat natuurlijk niet gewenst is. Bij Van den Berg Roses hebben de Vertifans daarom het energieverbruik, de temperatuurverdeling en de houdbaarheid van de rozen niet verbeterd.
De grote horizontale temperatuurverschillen in de kas worden veroorzaakt door de grote hoeveelheden koude buitenlucht die via de luchtramen naar binnen komt. In een belichte rozenkas is zo’n 20 m3/m2.uur buitenlucht nodig om al het verdampte vocht af te voeren. Dit gaat met zo veel geweld, dat de Vertifans (met een capaciteit van zo’n 10 m3/m2.uur) daar niet tegen zijn opgewassen. Daarom kunnen ze de horizontale temperatuurverschillen niet opheffen.
In feite zijn de vaste kieren in het scherm de veroorzakers van de horizontale temperatuurverschillen. Met extra schotten boven het scherm is nog geprobeerd om de koude luchtstroom boven het scherm te reduceren, maar omdat de koude lucht vanuit de ramen verticaal omlaag valt had dit weinig effect.
Ook is geprobeerd om met grote horizontaal blazende ventilatoren de binnenwaaiende buitenlucht goed te verdelen. Maar omdat ook dan het grote debiet aan naar beneden vallende koude lucht niet wordt overtroffen gaf dit slechts 20% verbetering van de temperatuurverschillen.
De beste optie om warmte en vocht dat overtollig is niet via kieren, maar op een andere manier af te voeren. Een ideaalplaatje lijkt het inblazen van buitenlucht via vele plaatsen door een gesloten scherm, met een capaciteit van minimaal 20 m3/m2.uur. Een bijkomend voordeel is dat de lichtuitstoot tot een minimum kan worden beperkt. Deze oplossing vereist wel een behoorlijke investering. Wellicht zijn er nog meer oplossingen te verzinnen. Ik zou de lezers van dit blog willen vragen om mee te denken aan een ideale ontvochtigingsmethode voor de rozenteelt. U kunt mij hierover een E-mail sturen."
Dit project wordt gefinancierd vanuit het programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van LTO Glaskracht Nederland en het ministerie van Economische Zaken (EZ).
