Groeilicht en warmte besparen gerbera

Beschrijving

Het afgelopen jaar is bij WUR Glastuinbouw in twee proefkassen van 144 m2 onderzoek gedaan naar tussenbelichting met led belichting, het toepassen van 100% led belichting en de optimale lichtintensiteit in gerbera. Uit dit onderzoek blijkt dat bij 80 μmol/m2/s het licht het meest efficiënt wordt benut, dat tussenbelichting geen meerwaarde biedt, dat er 8% meer warmtevraag en dat het gewas vegetatiever is bij 100% led belichting. Er is geen verhoogde aantasting van botrytis bij 100% led belichting gezien.

Deze vervolgproef wordt uitgevoerd in drie proefkassen. Een kas met 100% Led belichting (90 micromol, tot 33% besparing elektra), een kas met 50% Led en SON-T belichting (totaal 100 micromol, tot 23% besparing elektra) en een kas met 100% SON-T belichting (90 micromol, 20% besparing elektra). Ze worden uitgerust met een transparant energiescherm dat maximaal gesloten wordt gehouden door ook te werken met toevoer van droge buitenlucht. Ook wordt in de LED kas vanwege het gemis aan warmtestraling de groeibuis niet op de bok maar net onder de bloemen opgehangen. Er wordt alleen gestookt op basis van warmtevraag.

Er zal in behandeling met 100% LED en 100% SON-T gestreefd worden naar een lagere etmaal temperatuur. In de Hybride kas wordt de natuurlijke daglengte gevolgd met een minimum daglengte van 9 uur. In de 100% Led kas wordt een daglengte aangehouden van 10,5 uur. In de 100% Son-T kas wordt een daglengte van 13 uur aangehouden met een zeer lage afschakelintensiteit, zodat op veel dagen in het midden van de dag het licht uit zal staan of half aan. Als gevolg van lagere energie efficiency van de SON-T lampen zal de lichtsom in deze kas ook lager zijn bij hetzelfde energieverbruik.

In Hybride en 100% LED behandelingen wordt de assimilatie belichting uit/aan geschakeld zodanig dat de PAR som voor Hybride en 100% LED gelijk is. Afschakelen gebeurt trapsgewijs met een stralingsinterval tussen 100 Watt/m2 en 250 Watt/m2. Voor lichtintegratie wordt met een streeflichtsom van maximaal 10 mol gewerkt in plaats van een lichtsom op basis van verwachtte productie.

De productie (kwaliteit en kwantiteit) wordt gevolgd samen met o.a. het energiegebruik, planttemperatuur, lichtniveau en ziektedruk. Daarnaast wordt de teelt gevolgd met het groeimodel van gerbera en ook geüpdate.

Resultaten

Om inzicht te krijgen in het effect van nieuwe belichtingssystemen op de productie, is gerbera (cultivar Kimsey) gekweekt onder SON-T (13 uur dag), hybride (9-12 uur dag) en LED (10.5 uur dag) belichting, met oplopende etmaaltemperaturen. Dit is gedaan in drie afdeling van 144 m2 bij Wageningen UR Glastuinbouw in Bleiswijk. Er kan veel energie worden bespaard bij de gerberateelt door het trapsgewijs aan- en afschakelen van de lampen afhankelijk van de zonlicht intensiteit en aan het begin en einde van de dag. Bij SON-T werd de minste elektriciteit bespaard ten opzichte van de referentie tijdens de wintermaanden (28%) in vergelijking met de hybride (35%) en LED belichtingssystemen (41%).

Besparing op warmte
Het telen bij een lagere temperatuur is goed mogelijk. Veel energie kan worden bespaard door een aantal maatregelen. Het weglaten van minimum buis en het handhaven van (veel) lagere nachttemperaturen levert energiebesparing op. Ook kan energie worden bespaard door het gebruik van VentilationJets, waardoor het mogelijk is de schermen (langer) dicht te houden en gebruik te maken van een transparante scherm overdag bij slecht weer, waardoor minder gestookt hoeft te worden. Het teeltconcept met SON-T heeft de grootste energiebesparing opgeleverd voor warmte ten opzichte van de referentie tijdens de wintermaanden (71%) in vergelijking met de hybride (59%) en LED belichtingssystemen (36%). Het totaal energiebesparing aan elektrische en warmte energie tezamen was voor SON-T 48%, hybride 46% en voor LED 39%. Het is ook gebleken dat gerbera goed te telen is in een teeltconcept met LED's en mogelijk zou een lagere kastemperatuur ook leiden tot meer energiebesparing. Ook wordt met een toename van de efficiëntie van LED lampen de besparing op elektriciteit groter.

Lagere temperaturen
Het teeltsysteem met SON-T belichting bij koudere dag- en nachttemperaturen presteerde lange tijd het beste voor wat betreft bloemproductie in vergelijking met de hybride en LED behandeling. Het lijkt er sterk op dat een voldoende lage etmaaltemperatuur, onder de 16°C, een versterkend effect heeft op de generativiteit van een gerbera gewas. Daglengte lijkt dan tot zekere hoogte ondergeschikt te zijn voor wat betreft aanleg van knoppen en scheuten. Een lagere kastemperatuur resulteerde wel in een langere uitgroeiduur van de bloemen met 2 dagen.

Dit project is gefinancierd vanuit het de gewascoöperatie gerbera en het programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van LTO Glaskracht Nederland en het ministerie van Economische Zaken en mede mogelijk gemaakt door Philips.