Efficiëntere belichting jonge planten

Beschrijving

Het lichtspectrum heeft invloed op de vorm van een plant. Vooral bij gewassen met een open structuur, zoals in de opkweek, gaat veel licht verloren doordat het niet door de bladeren onderschept wordt. Sturen op een plantvorm die licht efficiënter onderschept, kan daarom grote effecten op de groeisnelheid hebben. Dit is eerder aangetoond met een kunstmatig zonlichtspectrum.

Resultaten

Dit onderzoek toonde aan dat vergelijkbare effecten (als met kunstmatig zonlichtspectrum) te bereiken zijn door de fytochromen van de plant in de juiste balans te brengen met verrood licht. Zo kan een 15-25% snellere opkweek in de winter gerealiseerd worden. Anderzijds wordt ook op een compactere plantvorm gestuurd. Een energiebesparing van 13-21% in de winterperiode door slim gebruik te maken van de combinatie assimilatie- en stuurlicht lijkt haalbaar voor de opkweek.

Toepassing in de praktijk
De resultaten geven duidelijk aan dat de fytochroombalans de sleutelfactor is met betrekking tot de ‘zonlicht-respons’: Planten onder LED rood/blauw/verrood leken sterk op planten onder kunstzonlicht en zwavel-plasma zat qua plantvorm en biomassa precies tussen SON-T en LED rood/blauw/verrood in. Onder LED rood/blauw (hoge PSS) waren de planten juist compacter dan onder SON-T. Ondanks de 15-25% verkorting van de teeltduur, lijkt toepassing van belichting met LED rood/blauw/verrood in de opkweek op de korte termijn niet haalbaar. Toepassing vergt flinke investeringen en de combinatie van rood en verrood LED-licht vraagt veel verrode LED’s om de gewenste effecten op de plantvorm te bereiken. Berekeningen op basis van efficiëntiemetingen aan de LED’s geven aan dat het stroomverbruik per branduur fors hoger komt te liggen dan bij SON-T.

Als alternatief kan waarschijnlijk op eenzelfde gunstige fytochroombalans gestuurd worden met een combinatie van verrode LED’s en SON-T. Deze combinatie vraagt veel minder verrood om de gewenste PSS te bereiken en de bestaande SON-T installatie kan gebruikt blijven worden. Uit een scenarioanalyse blijkt dat de besparingen aan energie voor warmte en belichtingsuren bij een 15-25% teeltduurverkorting ruimschoots opwegen tegen de beperkte toename aan elektriciteitsverbruik per branduur door toevoeging van verrood. Dit lijkt de moeite waard om verder te onderzoeken.

Concluderend kan gesteld worden dat gecombineerde benutting van assimilatie– en stuurlichteffecten nieuwe mogelijkheden biedt voor een efficiëntere belichting in de glastuinbouw.