CO2; niet meer dan genoeg

Beschrijving

Hoe verloopt de opname van CO2 in het blad van tomaat optimaal? Dit onderzoek vond plaats in een demonstratiekas van 1000 m². Doelstelling was aan te tonen dat een goede teelt mogelijk is met beperkte CO2 dosering van maximaal 18 kg/m² per jaar. Een tweede doelstelling is om door uitgebreide studie van de morfologie en het functioneren van het blad beter te kunnen beschrijven hoe de opname van CO₂ in het blad optimaal verloopt. Kennisoverdracht is het derde doel.

Resultaten

Er is 17 kg/(m².jaar) gedoseerd door vooral lichtafhankelijk CO2 te doseren. De uiteindelijke productie in 2012 kwam uit op 62.6 kg/m². Dat is niet hoog, maar de laatste oogst was al half november, en de plantdatum was eind december. Omdat er geen vergelijkbare teelt is geweest waarin meer CO2 is gedoseerd, kan niet worden aangetoond of de relatief lage productie toch het gevolg is van een beperktere hoeveelheid CO2 of van de algemene teeltstrategie.

Het rapport beschrijft hoe de opname van CO2 in het blad optimaal verloopt, op basis van literatuur. Er zijn begeleidende metingen gedaan. Daaruit komt naar voren dat CO₂ transport door de vloeibare fase in de cel binnen het onderzoek lange tijd als factor voor de CO₂ opname is onderschat. Bladeren met veel contact oppervlak tussen intercellulaire ruimtes en celwanden zouden in het voordeel zijn. Een dunner blad is voor de CO₂ opname en lichtabsorptie gunstiger dan een dikker blad. 

Voor de fotosynthese zijn licht en CO₂ belangrijke voorwaarden. Zonder licht of CO₂ geen fotosynthese. Licht en CO₂ komen langs verschillende wegen – straling respectievelijk diffusie -  in de choroplasten. De twee wegen beïnvloeden elkaar niet. Het licht heeft geen direct effect op de processen van CO₂ opname en diffusie. Licht kan wel een indirect effect hebben. Als licht meer diffuus in de kas komt, heeft dit gevolgen voor de intensiteit van het licht dat lokaal op het blad komt. Als het meer diffuus licht is zal de warmtebelasting lokaal op het blad minder zijn. Bij een hoge plaatselijke warmtebelasting kunnen huidmondjes sluiten en zo de beschikbaarheid van CO₂ in het blad verminderen en dat zou nadelig zijn voor de fotosynthese. Ook is bekend dat huidmondjes kunnen reageren op een specifieke lichtkleur. Blauw licht in combinatie met CO₂ heeft als effect een snellere opening in de morgen.

De proef is onderdeel geweest van opendagen bij het Improvement Centra, zoals het Energiek Event 2012. Via Samenwerken aan Vaardigheden zijn de weekrapporten openbaar gemaakt. De telers uit de maand- en weekgroep hebben de kennis actief ingebracht op hun bedrijven en bij excursiegroepen.