Ontvochtiging bij laag-temperatuur gewassen

Beschrijving

Doel:
Een richtinggevend beeld geven van de mogelijk- en onmogelijkheden voor efficiënte energiezuinige ontvochtiging bij lage teelttemperaturen. Telers kunnen met deze kennis beter bepalen wat de mogelijkheden zijn voor ontvochtigingssystemen.

Projectbeschrijving:
Voor kasgewassen die bij lage temperatuur geteeld worden is de transitie naar een klimaatneutrale teeltmethode moeilijker dan voor de grote intensief geteelde gewassen. De lage teelttemperatuur leidt tot een relatief laag energieverbruik en dus ook relatief lage energiekosten. De investeringsruimte die door de besparing op energiekosten wordt verkregen is daarmee klein. Toch zullen ook teelten zoals Aardbei, Sla, Freesia, Anjer, Primula en Radijs in de komende jaren fossielvrij geteeld moeten kunnen worden. Kernproblematiek hierbij is de ontvochtigingsbehoefte. Enerzijds omdat de ontvochtiging bij koude teelten al gauw verantwoordelijk is voor de helft van de totale energiebehoefte en anderzijds omdat bekende technieken zoals ontvochtiging met latente warmteterugwinning bij lage temperaturen slechts een zeer beperkte capaciteit kunnen leveren.

Bij intensieve teelten zoals in de belichte sier- en groententeelt lijkt de benutting van de latente warmte die bij de ontvochtiging kan worden verzameld een belangrijke sleutel tot de oplossing richting fossielvrij. De eerste ervaringen laten echter zien dat dit principe niet bruikbaar is voor de energie-extensieve teelten. Bij lage temperaturen moet er veel moeite en energie worden gestoken om slechts een kleine ontvochtiging te realiseren. In voorgestelde bureau-studie wordt de problematiek geanalyseerd en worden alternatieve oplossingsrichtingen beschreven. Het onderzoek heeft de volgende werkpakketten:

Werkpakket 1: inventarisatie systemen

• Er wordt een inventarisatie gemaakt van bekende maar ook minder bekende ontvochtigingsystemen van binnen en buiten de glastuinbouw. Bij de bekende systemen gaat het om Drygair, Vifra, EcoClimate converter en luchtbehandelingskasten met lucht/lucht en lucht/water warmtewisselaars. Voor minder bekende systemen van buiten de glastuinbouw wordt gekeken naar de mogelijkheden van systemen op basis van membraan-technologie.
• Werkgebieden, kosten (installatie en gebruik) en toepasbaarheid in de glastuinbouw worden geïnventariseerd
• Zijn de systemen eenvoudig in een totaalconcept klimaatbeheersing te implementeren? Hoewel het project vooral de vochtbeheersingproblematiek aanpakt, zou één robuuste installatie die zowel voor ontvochtiging als voor de verzameling van duurzame warmte gebruikt kan worden grote voordelen kunnen bieden.

Werkpakket 2: Model-aanpassing

• Daar waar systemen geïnventariseerd in WP 1 nog niet beschikbaar zijn in de dynamische simulatieomgeving worden deze geïmplementeerd
• De teelten zoals beschreven worden nauwkeurig in de modelomgeving ingepast

Werkpakket 3: Berekeningen

• Voor 3 teelten (aardbei, freesia en radijs) wordt de vochtproblematiek en de in de praktijk gemaakte keuzes in vochtsetpoints en regelmaatregelen om deze te beheersen geïnventariseerd. Waarom doet men het zoals men het nu doet? Waar liggen grenzen en waarom liggen die grenzen daar nu? Hiermee worden de effecten van verschillende gewasstructuren, luchtbeweging en ziekten een plagen en daarmee de keuzes die ondernemers maken in de regeling duidelijk.
• Het spanningsveld tussen verhogen van de isolatiegraad en ontvochtigings behoefte in deze teelten wordt in kaart gebracht.
• Effectiviteit van de verschillende ontvochtigingsystemen en gevolgen op het klimaat en energiegebruik worden berekend.

Werkpakket 4: Economische analyse

Investeringsbehoefte van de verschillende systemen, implementatiekosten in de kas en gebruikskosten worden in kaart gebracht.