Beschrijving

Doel
Het doel van dit project is het ontwikkelen en demonstreren van een nieuwe energiezuinige teeltstrategie voor de belichte hogedraad komkommerteelt met de focus op verlaging van de ecologische footprint van een kilogram komkommer, optimalisatie van de verdamping van een komkommerplant in samenhang met een minimaal energieverlies en het zo duurzaam mogelijk inzetten van de warmte- en elektravraag gedurende de teelt.

Projectbeschrijving
In het winterseizoen 2022-2023 heeft er een geslaagde belichte hogedraadteelt komkommer plaatsgevonden bij Botany waarbij er met 10m3 gas en 100kWh elektriciteit kwalitatief goede komkommers geproduceerd zijn. Een mooie eerste stap binnen de komkommersector en een belangrijke mijlpaal richting een klimaatneutrale komkommerteelt. Leerpunten en uitkomsten van het voorgaande onderzoek zijn meegenomen in het nieuwe projectplan. De combinatie van een hoge mate van isolatie, een gunstigere verhouding van energie-input via de LED-belichting en verwarming, terugwinning van verdampingswarmte en controle over de verdamping, moeten een rendabelere en energiezuinigere komkommerteelt binnen handbereik brengen. Binnen dit project wordt een demoprief opgezet waarbij geteeld zal worden volgens de principes van Het Nieuwe Telen onder LED-belichting die dynamisch stuurbaar zal zijn in intensiteit en spectrum. Verder is een maximale schermstrategie van kracht voor maximale energiebesparing en wordt gebruik gemaakt van een actief ontvochtigingssysteem met warmteterugwinning. De verdamping zal zo nodig beperkt worden. 

Dit project wordt gefinancierd door het ministerie van LNV. 

Resultaten

Door de donkere winter is er 5kWh/m² meer belicht. Het is een zoektocht geweest om te komen tot een lagere relatieve verdamping (gram/mol PAR). Halverwege de teelt (week 2) is het debiet van het ontvochtigingssysteem verlaagd. Dit had een gunstige uitwerking op de verdamping in gram/mol en een besparende werking op het gasverbruik. De productie van Dee Flexion kwam uit op 48,8 kg/m². Dit is een meerproductie van 45% ten opzichte van de teelt van 2022 – 2023. De benodigde m³ aardgasequivalenten per kg komkommer was hierbij 19% lager ten opzichte van vorige winter. Tijdens deze teelt is hiermee aangetoond dat door een andere verdeling van de beschikbare hoeveelheid energie (meer energie voor licht, minder energie voor (buis)warmte), de ecologische voetafdruk van komkommer verder verlaagd kan worden.

Hoewel zowel de productiecijfers als de energie-efficiëntie van deze teelt beduidend hoger lagen dan die in de vorige winterteelt, was de lichtbenuttingsefficiëntie (LBE) aan de lage kant (18,8 gram vers per mol PAR, waarbij enkel de productieweken zijn meegenomen), terwijl vooraf gerekend is met een lichtbenuttingsefficiëntie van 22 g/mol PAR. Een mogelijke verklaring voor de laag blijvende lichtbenuttingsefficiëntie is het hoge drogestofgehalte van de vruchten: gemiddeld over de gehele teelt was dit 3,4%, terwijl 2,8% dichter bij de praktijk ligt. De redenatie kan ook worden omgekeerd: om de geprognotiseerde LBE te behalen hadden er 15% meer vruchten moeten uitgroeien dan is gebeurd. De berekeningen aan de assimilatenbalans hebben laten zien dat de aanmaak van assimilaten gedurende de gehele teelt hoger lag dan het verbruik. Dit, samen met de relatief lage plantbelasting, maken dat wellicht met een hogere plantbelasting geteeld had kunnen worden. Mogelijk heeft ook dit een verlagend effect op het drogestof gehalte van de vruchten.