Lisianthus toekomstbestendig stap 1; minder elektra met LED

Beschrijving

Doelstelling
Ontwikkelen van een teeltstrategie met full-LED belichting. Aan het einde van het project wordt een schets gemaakt van een fossielvrije toekomstbeeld.

Projectbeschrijving
Bij lisianthus wordt zeer intensief belicht, inmiddels zelfs al meer dan 400 μmol m⁻² s⁻¹. Telers willen wel energiezuiniger telen en met LED kan zeer fors bespaard worden op elektra. Echter, telers durven de stap naar een relatief groot aandeel, of zelfs volledig LED vaak niet aan, vanwege onzekerheid over effecten op de gewasontwikkeling van (1) het lichtspectrum, en (2) van het ontbreken van nabij-infrarode warmtestraling (NIR). Die onzekerheid staat verdere verduurzaming in de weg. Dit is een eerste belangrijke stap richting een fossielvrije teelt samen met een lage warmtevraag. Het terugwinnen van de latente warmte is een belangrijke volgende stap en op termijn mogelijk het telen uit de grond.

Dit onderzoek is verdeeld in drie werkpakketten (WP’s):
1. Klimaatkamerproef voor fine-tuning effect lichtspectrum op plantontwikkeling.
2. Kasproef. Bij dit onderdeel ligt het zwaartepunt van het project.
3. Ontwikkeling roadmap toekomstbestendige en duurzame lisianthusteelt.

WP 1. Klimaatkamerproef
In een eerdere proef bij Plant Lighting (zomer 2020) is de basis al gelegd, en bleek lichtspectrum een zeer groot effect te hebben op bloeisnelheid en plantlengte. Eén aanvullende teeltronde is vereist om betere conclusies te kunnen trekken en het spectrum te optimaliseren. Dat biedt de basis voor de belichting in de daaropvolgende kasproef. In de klimaatcel is ruimte voor twee rassen en 6 belichtingsbehandelingen waar gevarieerd wordt met de intensiteit en het aantal weken verrood.
WP 2. Kasproef (Go/ no Go einde eerste teelt van de drie teelten)
In drie proefkassen van ±85 m² per kas netto wordt de proef uitgevoerd. De hoofdvraag is: Wat is het effect van lichtspectrum en warmtestraling op de ontwikkeling en productiviteit van lisianthus? De proefopzet is als volgt

• Drie opeenvolgende teelten worden uitgevoerd in de periode september 2021-april met een Go/No Go na de eerste teelt. De drie proefkassen verschillen in belichting.
  • Full-LED (spectrum volgt uit WP1).
  • Hybride (50% SON-T/50% LED RWB).
  • Hybride (50% SON-T/50% LED RWB + verrood-spectrum als in kas 1).
• Er wordt belicht met maximaal 400 μmol m⁻² s⁻¹ en de belichting is schakelbaar in twee (of drie) stappen. Raskeuze (3) in overleg met de BCO. Planttemperatuur en fotosynthese wordt gemeten naast uiteraard productie en kwaliteit.

WP 3. Roadmap toekomstbestendige en duurzame lisianthusteelt
Er worden een aantal verdiepingssessies gehouden waarbij worden experts uitgenodigd op gebied van thema’s waaronder licht, energiebalans in de kas en substraatteelt (teelt los van de grond). Verder wordt er gerekend aan de energiebalans voor lisianthus in een moderne, commerciële kas. M.n. aandacht is voor verschillende combinaties van schermen, actieve ontvochtiging en terugwinning van (latente) verdampingswarmte op kasklimaat, aanvullende warmtevraag, elektragebruik, en CO2-besparing.  Er zullen verschillende scenario’s worden geanalyseerd met de ‘Virtuele Kas’ om uiteindelijk een toekomstschets te kunnen maken van de lisianthusteelt.