Beschrijving

Doel
Demonstreren van een teeltconcept waarbij groene potplanten energiezuinig en in balans worden geteeld. Telers krijgen met de kennis betere handvatten om te telen volgens de principes van HNT en dan m.n. rondom de interactie tussen licht-, temperatuur- en CO2-niveaus om de plant beter in balans te brengen en ook flink op energie te besparen.

Projectbeschrijving
De groene potplantenteelt is een warme teelt waarbij de lichthoeveelheid een belangrijke groeifactor is die sterk wordt gereguleerd door het jaar heen. Met een hoog (piek) gasverbruik tot 40 m3/m2. Naast deze warmtebehoefte wordt deze teelt gekenmerkt door een lage lichtbenuttingsefficiëntie. Een hoge minimumtemperatuur veroorzaakt een scheve temperatuur/lichtverhouding in de winter wanneer er weinig licht is. In het onderzoek ‘Potplanten optimaal klimaatneutraal’ is de eerste stap gezet naar verduurzaming en intensivering van de potplantenteelt. Er kan tot wel 60% energie bespaard worden onder een kasdek met effectief hogere transmissie en door toepassing van het klimaatneutrale teeltconcept.
Echter, het doortrekken van deze teeltstrategie naar het voorjaar leidt niet tot een substantiële verhoging van de lichtbenutting en groei. Dit kan verklaard worden doordat licht in die situatie niet meer limiterend is, maar de hogere temperaturen de assimilatenbalans verstoren. Daarnaast lijken bepaalde trends in de luchtvochtigheid de vochtbalans negatief te beïnvloeden en een oorzaak te zijn voor afname van productkwaliteit.
Het is noodzakelijk voor de toepassing van het teeltconcept dat deze plantbalansen optimaal zijn gedurende het hele seizoen. Dit vereist verdieping van het teeltconcept, met name in de interacties tussen de temperatuur/lichtverhouding en temperatuur/vochtverhouding. Doorontwikkeling is noodzakelijk om sectorbreed bewustwording en energiebesparing te kunnen realiseren.

De proefopzet is als volgt:

Werkpakket 1. Vaststellen van energiezuinig teeltconcept

Met de resultaten vanuit eerder onderzoek zal samen met de BCO worden vastgesteld hoe het teeltconcept moet worden aangepast en ook welke soorten groene planten geteeld gaan worden. Het gaat daarbij m.n. om:
•          Beperken van (piek)warmtevraag     
•          Meer natuurlijk licht toelaten
•          Toename in productie met behoud of verbetering van kwaliteit, met als gevolg verkorting van de teeltduur.

Werkpakket 2. Demonstratie van en kennisontwikkeling in energiezuinige teelt

Naast demonstratie zal ook basale kennis verzameld worden om licht- en CO2-benutting te kwantificeren en in kaart te brengen wat de effecten zijn van intensiever telen op biomassaproductie en kwaliteit. Onderzoeksvragen zijn:
Kan de warmtevraag worden beperkt door:

• Goede isolatie passend bij de potplantenteelt met twee schermen;
• Toepassing van een lagere temperatuur/lichtverhouding bij twee strategieën;
• Etmaaltemperatuur in perioden met hoge warmtevraag te verlagen.
• Wat zijn de effecten op de assimilatenbalans?
• Wat is de juiste bandbreedte van het vochtdeficiet in de gebruikte temperatuur/licht scenario’s?
• Heeft de toegepaste klimaatstrategie gevolgen voor plantengroei en kwaliteit?

In een kasproef met twee afdelingen van 144 m2 die start in de herfst en acht maanden zal duren, worden diverse potplantensoorten geteeld in twee teeltrondes. De soorten Schefflera en Alocasia worden hierin meegenomen. In één kas zal geteeld worden volgens de praktijk, terwijl de andere afdeling is ingericht voor een energiezuinige teelt, met schermdoeken met hoge hortiscatter en transmissie. In beide afdelingen wordt in een kashelft een hogere lichttransmissie gesimuleerd door een laag niveau LED-belichting. In beide afdelingen worden de plantbalansen gemonitord met behulp van bodemvochtsensoren, fluorescentiemetingen en netto stralingsmeters. Vooraf wordt de teeltstrategie bepaald met berekening van de potentiele besparingen. Aan het einde van de teeltrondes worden de groei en plantkwaliteit vastgelegd en gespiegeld aan de praktijkteelt.
Metingen zullen gedaan worden aan kasklimaat, energie en CO2. Fluorescentiemetingen worden gedaan om de lichtbenutting en (licht)stress in kaart te brengen. Fotosynthesemetingen worden gedaan om kennis te verzamelen van de effecten van de behandelingen op de groei.

Werkpakket 3. Uitwerking, rapportage en communicatie.