Beschrijving

Doel:

Het bepalen van de haalbaarheid van microgolf ontsmetting als alternatief voor grondstomen door te vergelijken 1. de effectiviteit van ontsmetting aan de hand van modelpathogenen op verschillende diepten en in verschillende gronden en onder verschillende omstandigheden (o.a. watergehalte, temperatuur), en 2. de energiekosten door het verbruik te monitoren.

Microgolf ontsmetten kan mogelijk een alternatief zijn voor het stomen van grond. In de glastuinbouw wordt globaal hiervoor 100 miljoen m3 aardgas voor gebruikt.

Aanpak:

Uitdaging voor de tuinbouwsector is een klimaatneutrale-, fossielvrije glastuinbouw. Er wordt in de grondgebonden teelten 10% van de energie besteed aan grondstomen en gemiddeld 3-7 m3/m2 aan gas. Bij sommige gewassen zoals Freesia is dat zelfs meer dan 50% van hetenergieverbruik. Ook in de teelten los-van-de-grond wordt gestoomd, zoals bijvoorbeeld substraatbedden of matten. Een alternatief voor grondstomen is de ontsmetting met microgolven. Naar schatting kan dit de energiekosten terugdringen met 70% en wordt het gebruik van gas voor grondontsmetting volledig tot nul gereduceerd.

In 2006 zijn er al proeven uitgevoerd met een machine (Agritron, Koppert Machines BV) maar de resultaten vielen tegen. Dit kwam door een slechte bundeling van de straling en daarbij werden onderzoeksmethoden gebruikt om afdoding te bepalen die, met de inzichten van nu, niet geschikt zijn. De afgelopen jaren is er internationaal meer kennis opgedaan over het gebruik van microgolven, zo zijn er aanwijzingen dat ziekten en plagen (tijdelijk) niet terugkeren in de behandelde grond. Ook is de Agritron machine sterk verbeterd, door een betere bundeling van de straling in de antenne (hoorn).

Dit onderzoek wordt opgebouwd met de volgende werkpakketten:

1. Met software wordt gemodelleerd  om de effectiviteit van microgolven voorspelbaar te maken voor verschillende bodem en vochtgehaltes. Ook wordt aan de hand van een bodemkaart van Nederland een voorspelling op basis van het model gedaan over te verwachtte effectiviteit (dieptewerking) van het gebruik van microgolfstraling.

2. Ontwerp van kolommen grond en pilot test voor onderzoek afdoden ziekteverwekkers op verschillende diepten met een selectie aan bodemtypen. De kolommen worden ingegraven en behandelt met microgolfstraling. Ziekteverwekkers (fusarium, pythium, nematoden en trips) worden ingegraven op 0-20, 20-40, 40-60 cm diepte. In een proefveld wordt de betrouwbaarheid van de methode onderzocht en het model gevalideerd.

3.lab toetsen voor het onderzoeken van effecten van microgolf op mijdgedrag door ziekten en plagen, op bodemweerbaarheid en op afdoding van stabiele Tobamo-virussen in vruchtgroenten,

4. Pilot run behandeling in de praktijk bij een chrysant en lisianthus bedrijf. Binnen dit onderzoek worden de praktische randvoorwaarden voor de inzet van microgolf behandeling praktisch onderzocht, zoals transport, aansluitingen hoog voltage, veiligheid etc.

Er wordt vooral gekeken naar inpassing van de techniek op de met grondstomen moeilijk te bereiken plaatsen en belangrijke bronnen voor herintrede van ziekten

GO / NO GO

5. Praktijktoetsen in het modelgewas chrysant op 2 bedrijven, met het effect op bodembiologie, autoxiciteit. Voorafgaande aan de ontsmetting worden kolommen met doelorganismen op 3 verschillende diepten (0- 20, 20-40, 40-60) en sensoren (glasvezel kabel) ingegraven.

6 .Het effect van microgolfstraling op de snelheid van rekolonisatie van het bodemleven bij een bedrijf van biologische glasgroenten of radijs.

7. In chrysant worden op 2 teeltbedrijven (zie WP5) 5 teeltrondes gevolgd met productie metingen aan het einde van de teeltronde van 3 velden van 1 m2 per kap na microgolf ontsmetting en na grondstomen. Hiervoor worden alle takken binnen dat veld gewogen en de lengte gemeten. In Lisianthus wordt ook de productie gevolgd na ontsmetting met Microgolfstraling. Hiervoor worden takken gewogen en de lengte gemeten.

8. Communicatie incl. symposium

Dit project wordt mede gefinancierd door Koppert Machines (246.100,-).