Beschrijving

In de winter van 2017-2018 is het project gestart waarin Het Nieuwe Telen concept is toegepast op een onbelichte teelt van de tropische potplant Zamioculcas. Hoewel dit heeft geleid tot een energiebesparing van 45% ten opzichte van de Traditionele teelt (respectievelijk verbruik van 23,4 m3/m2 en 12,9 m3/m2 in 9 maanden), heeft de temperatuurverlaging in de winter soms wel geleid tot een latere opkomst. Deze achterstand werd echter in de zomer ruimschoots ingehaald.

De teelt van Zamioculcas kan efficiënter door de teeltduur te verkorten. De efficiëntiestappen zijn te maken in de winter door de warmte beter om te zetten in groei en in de zomer door de assimilaten-aanmaak te optimaliseren. De potgrondtemperatuur is in de Zamioculca teelt bepalend voor de ontwikkelingssnelheid, omdat het groeipunt van de Zamioculca zich ondergronds bevind. De Zamioculca in Het Nieuwe telen liep groeivertraging op in de winter doordat de potgrondtemperatuur in HNT lager lag dan in de traditionele teelt. De teeltduur kan worden verkort door de potgrondtemperatuur in HNT gelijk te stellen aan die van de traditionele teelt door middel van lokale verwarming. De stooktemperatuur van de onderbuis kan hiermee tegelijkertijd worden verlaagd waardoor er minder warmte verloren gaat naar de kasbodem wat het (piek)verbruik zal verlagen. Door het gebruik van een groot verwarmend oppervlak en daarnaast de stooklijn van de onderbuis te verlagen kan naar schatting 50% aan warmte worden bespaard t.o.v. HNT-teelt van afgelopen proef. Daarnaast zal het piekverbruik worden verlaagd door het schermstrategie voor isolatie gelijk vanaf het begin te implementeren.

De proef zal plaatsvinden op ca. 150 m2 bij Delphy. 

De afdeling is reeds ingericht met verschillende elementen die belangrijk zijn voor het optimaliseren van de teelt en het terugbrengen van het piekverbruik (dubbel energiescherm met spouw, harmony-scherm, verticale ventilatoren en verneveling). Om de warmte dichter bij het groeipunt te brengen wordt de afdeling uitgerust met een elektrische matverwarming. Ook zal CO2 dosering worden toegepast, naast metingen over o.a. licht, gewas- en pottemperatuur, watergehalte, EC en voedingsopname, gewas en energieverbruik.

Door het inzetten van verneveling kan er meer licht in de afdeling worden toegelaten. De grenzen van het gewas zijn echter onbekend en liggen dus verder dan vooraf gedacht werd. Wanneer er meer licht kan worden toegelaten betekent ook dat er andere factoren dan licht een beperking kunnen zijn voor de groei. In de afdeling zal een Crop Observer worden ingezet in de periode van maart t/m september om te achterhalen welke momenten het gewas lichtstress ervaart en welke klimaatfactoren hier invloed op hebben. Ook zal op twee momenten in de teelt CO2 en lichtresponsecurves bepaald worden om meer te weten te komen over de (netto) fotosynthese.

Doelstelling is om 50% energie te besparen door de warmte dichter bij het groeipunt aan te brengen door middel van lokale verwarming met een groot VO; door het (piek) verbruik te verlagen in de wintermaanden en het gebruik van 3 schermen.

Telers en toeleveranciers dragen € 28.000,- bij aan dit project.

Resultaten

Het gebruik van elektrische matverwarming biedt de mogelijkheid voor de potplantenteelt om in de toekomst zelfs fossielvrij te kunnen telen. Daarnaast kan er een aanzienlijke verkorting van de teelt gerealiseerd worden door toepassing van HNT. Dat is de voornaamste conclusie uit de proef genaamd ‘Een lager piekverbruik en een hogere lichtbenutting in potplanten’.

Toepassing van Het Nieuwe Telen op zamioculcas, een (sub)tropische potplant, leidde in de proef ‘Een lager energieverbruik in potplanten’ (2017-’18) tot verkorting van de teeltduur en tot een vollere plant. De lagere temperatuur setpoints in de winterperiode zorgde echter voor een latere opkomst van veren ten opzichte van de traditionele teelt. In potentie zou de teelt dus nog sneller kunnen. In de zomer ontstond chlorose van het blad wat de sierwaarde van het product verlaagde, waardoor de vraag rees hoe er op een veilige manier toch meer licht kan worden toegelaten.