Beschrijving

De 2SaveEnergy kas maakt de verwachtingen met betrekking tot het energiegebruik bij vruchtgroente meer dan waar met een besparing ten opzichte van vergelijkbare praktijkbedrijven van meer dan 60%. Dit is veelal te danken aan de extreem goede isolatie van de kas en toepassing van een “next generation” semigesloten kassysteem. Dit systeem is volledig uitgelegd op het gebruik voor ontvochtiging, en juist dit, in combinatie met het hoog diffuse isolerende kasdek van glas met een hoogtransparante film zorgen voor een hoge isolatie waarde en daarmee een beperkte warmtevraag. Deze eigenschappen maken de 2SaveEnergy kas ideaal voor de teelt van snij-anthurium, een gewas welke nu nog een gebruik in de praktijk kent van ca. 20 m3/m2. Enerzijds omdat bij Anthurium ca. 20% van de energie-input nodig is voor ontvochtiging. Ontvochtiging is in de praktijk kassen vanwege de hoge isolatie (ramen dicht, energiescherm, schaduwscherm en vast foliescherm gesloten) een belangrijk knelpunt. Door een goede en gegarandeerde ontvochtiging met een warmtepompsysteem, is een grote kwaliteitsslag te bereiken in zowel de plant (kortere internodiën) als in het geoogste product (minder blauwverkleuring en glazigheid).

Door gebruik te blijven maken van de hoge isolatie en diffusiteit van deze kas, voort te borduren op de al reeds aanwezige kennis van Het Nieuwe Telen, het oogsten van warmte in de zomer en een terughoudende CO2 doseerstrategie moet het mogelijk zijn een zo goed als klimaatneutrale, in te vullen met groene stroom en inkoop van OCAP CO2, onbelichte jaarrondteelt met snijanthurium te realiseren.

Het beoogde project staat voor het demonstreren van een zo goed als klimaat neutrale onbelichte jaarrondteelt met (snij)anthurium met verbetering van de productie en gewas- en productkwaliteit en die (in potentie) ook rendabel is.Het onderzoek zal plaatsvinden in de 2save energy kas, die onderdeel is van het IDC-energie bij Wageningen UR Glastuinbouw in Bleiswijk.

Aanpassen kas:  het teeltsysteem wordt omgebouwd, een bevochtigingsinstallatie geplaatst, luchtbehandelingskast aangepast en de doeken worden vervangen.

Ontwikkeling teelt en klimaatstrategie: Een eerder ontwikkeld teeltconcept zal in samenspraak met de BCO worden aangepast aan de kas en nieuwe inzichten. Bijzondere aandacht gaat uit naar de toelaatbare lichtgrenzen, beperken van de pieken in de warmtevraag door o.a. temperatuurintegratie en effecten van de koeling op het gewas in de zomer.

De teelt: Er zal een keus gemaakt worden voor twee rassen in overleg met de BCO. Het klimaat en energie zal nauwkeurig gemonitord worden, naast gewasgroei, ontwikkeling, gewaskwaliteit en gewasgezondheid. De voorgestelde duur van de teeltproef is 2 jaar. Dit omdat Anthurium een zeer trage groei kent en een meerjarige teelt is (praktijk 6-10 jaar) waarbij het eerste half jaar na aanplant, er gewasopbouw plaatsvindt. Op deze manier is ook geborgd dat ervaringen uit de eerste winter m.b.t. piek-gebruik en klimaatsturing in het tweede jaar verbeterd kunnen worden.

Economie: Met de kennis van vandaag zal samen met de bedenkers van het concept (VDH foliekassen en van der Valk Systems) de economische haalbaarheid van het concept tegen het licht worden gehouden.

Resultaten

De demonstratieteelt van snij-Anthurium in de 2SaveEnergy kas heeft de verwachtingen die vooraf waren gesteld grotendeels waargemaakt.

Over het energiegebruik
Met de warmteoogst van een ontvochtigingsinstallatie (potentieel 121 kWh/m2 aan warmte) en een kleine 30kWh aan elektriciteit voor een warmtepomp was er door de extreem goede isolatie van de kas voldoende warmte te oogsten om de teelt te kunnen verwarmen. Als de elektra voor de warmtepomp groen kan worden opgewekt, dan ligt een fossielvrije anthuriumteelt binnen handbereik; op weg naar klimaatneutraal.

Over het gebruik van CO2
In winterweken met zeer weinig ventilatie was het weekgebruik soms lager dan 10 gram per m2 om de gewenste concentratie te bereiken; in zomerweken kon dit oplopen tot iets meer dan 600 gram per m2 per week. Bij een fossielvrije teelt moet dit allemaal worden ingekocht. Gezien de grofheid van het gewas is de vraag, of het ook met minder had gekund gerechtvaardigd, en de moeite van het onderzoeken waard. Temeer omdat uit eerder onderzoek is gebleken dat niet alleen hoge RV, maar ook hoge CO2 concentratie een negatieve invloed heeft op het optreden van blauwverkleuring en glazigheid.

Over de gewaskwaliteit, productie en bloemkwaliteit
Gewaskundig is de snijanthuriumteelt in de 2SaveEnergy kas een redelijk succes: de betrokken telers waren van begin tot einde positief over wat ze beoordeelden als een compact en gezond gewas, een mooie zware kwaliteit bloemen en met zeer goede wortels. De compactheid van het gewas was te danken aan veel kortere internodia dan die van een even oud gewas in de praktijk.

Over de naoogstkwaliteit van de bloemen
De houdbaarheid van de bloemen op de vaas zoals bepaald in het winterseizoen (de meest kritische periode) was met 29 dagen niet significant verschillend met die van de bloemen uit een praktijkbedrijf.

Over de gewasgezondheid en emissie van gewasgezondheidsmiddelen
Het gewas is gedurende de volledige teeltduur zeer gezond gebleven. De toegepaste strategie (met spinnen, roofmijten tegen trips en spint en galmuggen tegen luis), maakte mogelijk om te telen met een minimum aan chemische toepassingen (geen in het eerste jaar, en drie pleksgewijze behandelingen in het tweede jaar). Tegen het einde van de teelt kwam er anthuriumtrips in het gewas; dit bleek moeilijk te bestrijden en is een knelpunt voor emissievrije teelt in meerdere gewassen. Dit is in een apart onderzoek opgepakt.

Uit deze demonstratie blijkt dat een onbelichte anthuriumteelt ook goed op weg is naar een emissievrije teelt, niet alleen van CO2 uit fossiele bronnen maar ook van gewasgezondheidsmiddelen.