Chrysant in balans

Beschrijving

Om te besparen op belichting wordt idealiter precies zoveel belicht dat (1) het licht zo efficiënt mogelijk in assimilaten wordt omgezet en (2) de assimilaten ten volle benut worden voor groei. Met andere woorden: ‘source’ (aanbod assimilaten) en ‘sink’ (vraag naar assimilaten) moeten perfect in balans zijn. Dit is een samenspel tussen licht en temperatuur en is afhankelijk van het gewasstadium (LAI en sinksterkte) en de CO2 concentratie. Dit projectvoorstel beoogt het complexe samenspel van ‘source’ en ‘sink’ voor chrysant te kunnen beheersen via een combinatie van gericht onderzoek en modelberekeningen.

Het project bestaat uit twee werkpakketten:

WP1: Scenario-analyses: potentiële energiebesparing bij gebalanceerde belichting. Dit werkpakket is reeds uitgevoerd en er blijkt een elektrabesparing in de orde van 15 à 20% realistisch is.  

WP2: Gewaskundig onderzoek en aanpassing model: Blauwdruk voor gebalanceerde teelt. WP2 bestaat uit experimenteel werk in proefkassen voor het op basis van nauwkeurige metingen (her-) parameteriseren van het kas-gewasmodel ‘Explorer’ voor chrysant. Van een drietal rassen wordt nauwkeurig de sink en source in verschillende teeltstadia. Op basis daarvan kan een blauwdruk gemaakt worden voor een gebalanceerde teelt. Tevens worden de daadwerkelijke energiebesparing en de gevolgen voor de teelt (opbrengst, teeltduur) daarmee duidelijk.

Er wordt een goede verbinding gemaakt met het nog lopende onderzoek ‘De Perfecte Chrysant’. De chrysantentelers dragen ook 20% van de projectkosten. 

Resultaten

Een besparing van 7% (t.o.v. een variabele daglichtdrempel) of 25% (t.o.v. een vaste daglichtdrempel) op het elektriciteitsgebruik is mogelijk onder de volgende aannamen: (1) Er ontwikkelen zich geen lage zijtakken aan het begin van de teelt, (2) Gevormde reserves worden na enkele dagen gefixeerd en kunnen later niet alsnog worden gebruikt voor de uitgroei van zijtakken en bloemen.

Met name de tweede aanname is cruciaal en de proef heeft aanwijzingen opgeleverd dat die niet correct is. Het lijkt erop dat opgebouwde reserves later weer zijn gebruikt voor groei. Dit betekent dat minder belichten bij een lagere vraag naar assimilaten alsnog tot een lagere productie leidt. Aan het eind van de teelt is er namelijk altijd een tekort aan assimilaten door de uitgroei van de zijtakken met bloemen bovenin het gewas. Eventuele reserves kunnen in die periode dus vermoedelijk weer worden gebruikt. Dan is besparen op belichting eerder in de teelt, dus mogelijk geen verstandige maatregel, afhankelijk van de energieprijzen en eventuele meerprijs van zwaardere takken.

De ontwikkeling van dit groeimodel voor chrysant biedt een breed scala aan mogelijkheden om de consequenties van teeltmaatregelen te berekenen. Zo kan de belichting worden afgestemd op de wens van de kweker t.a.v. het takgewicht, zodat niet meer belicht wordt dan nodig.