Er zijn grote stappen gezet in energiebesparing door isolatie en door aanpassing van de teeltstrategie volgens HNT. De grote besparingen met HNT liggen in het voorjaar en in de zomer, mits externe CO₂ beschikbaar is. Door extra isolatie gaat ook het piekverbruik in de winter omlaag, maar minder spectaculair.
In de 2SaveEnergy kas op het IDC in Bleiswijk is aangetoond dat het jaarverbruik aan energie fors verlaagd kan worden tot onder de 15 m3/m2. Meer dan de helft van het restverbruik valt in de eerste 6 weken van de (groente)teelt. Dit wordt economisch in toenemende mate een knelpunt bij de inzet van niet-fossiele warmte.
Dit voorstel betreft twee projecten. In het eerste project (voor de piek uit) wordt onderzocht in hoeverre teeltmaatregelen kunnen bijdragen aan het beheersen en verlagen van de piek. In het verleden is daar ook intensief gekeken, bijv. via temperatuurintegratie en het bepalen van temperatuurgrenzen. De oude kennis wordt opnieuw beoordeeld met de inzichten van vandaag. De vraag is wat de gevolgen zijn van tijdelijk lagere temperaturen voor de ontwikkeling van het gewas en voor de vroegheid van de productie en of met een alternatieve strategie de nadelen ondervangen kunnen worden.
Ook in een piekperiode gaat veel energie zitten in de verdamping van het gewas. Voor het voorbeeldgewas paprika wordt bekeken of met een alternatieve watergeefstrategie eventuele nadelen van minder verdamping op de wortelontwikkeling ondervangen kunnen worden. Alle maatregelen en opties worden afzonderlijk en samen modelmatig gesimuleerd met als doel het piekverbruik op de koudste dagen in het jaar te begrenzen op 0,12 m3/m2.
Vervolgens worden in een proef met een paprikagewas in de 2SaveEnergy kas (pieken zonder pieken) de beste maatregelen getest. Daar waar sprake is van het accepteren van een lagere etmaaltemperatuur “in een elfsteden winter” wordt dit nagebootst met een koude week in twee verschillende teeltfasen.
De 2SaveEnergykas is voorzien van een dubbel dek bestaande uit dubbelzijdig gecoat diffuus glas en een vaste, hoog-licht doorlatende ETF folie. De kas is uitgerust met een ontvochtigingsinstallatie met latente warmteterugwinning (warmtepomp). Alle relevante klimaat en gewasgegevens worden gemonitord. Extra aandacht gaat uit naar een de watergeef strategie bij aanvang van de teelt omdat in de praktijk verondersteld wordt dat dit een belangrijk rol speelt voor de prestaties van het gewas later in het seizoen.
Het project wordt 100% door EZ gefinancierd uit de zogeheten Proof of principle omdat toepassing van het gehele concept wat verder in de tijd ligt. Het is de bedoeling dat naast de begeleiding door een BCO met paprikatelers een basiscursus HNT parallel aan de proef loopt.
Een eigenschap van de 2SaveEnergie kas is dat bij instraling in het voorjaar de temperatuur van de kas snel en hoog kan oplopen. Er vindt minder energie-uitwisseling via het kasdek plaats. Gevolg is dat dit moet worden opgevangen door de ventilatie strategie. De 2SaveEnergy kas maakt voor de paprika teelt dit jaar de verwachtingen met betrekking tot het energiegebruik meer dan waar. Het energiegebruik in 2018 is uitgekomen op 11 m3/m2, terwijl het praktijkbedrijf waarmee is vergeleken, op ruim 30 m3/m2 uitkomt.
De beschikbaarheid van zuivere CO2 heeft het warmtegebruik waarschijnlijk sterk verlaagd. Terwijl de praktijk in de zomer wekelijks toch zeker 0.3 m³/m² gebruikt, is bij 2 SaveEnergy geen aardgas verstookt om CO2 te doseren. Overigens is ook de dosering van zuivere CO2 bij de 2SaveEnergy kas beperkt gebleven met een behoudende maximale doseercapaciteit van 125 kg/(ha.uur). Indien de benodigde warmte met een aardgasketel zou zijn opgewekt, dan zou daar 4,1 van de gedoseerde 25,7 kg uit kunnen worden gehaald.
De doelstelling om gebruikspieken te voorkomen is dit teeltseizoen gehaald. Daarbij is wel het leermoment geweest dat de gebruikspieken (op dagbasis) vaak helemaal niet in een koude periode vallen maar juist in perioden met somber weer met wind en neerslag bij temperaturen rond de 0°C. De natuur helpt dan binnen het etmaal niet om met de zon de kas gratis op te warmen. De ervaringen met de pieken hebben ook laten zien dat dit gewastechnisch (nog) niet tot problemen heeft geleid en het dus zeker tot de mogelijkheden behoort om pieken op te vangen.
| Projectnummer | 20064 |
|---|---|
| Startdatum | 01-11-17 |
| Einddatum | 01-03-19 |
| Afgerond | Ja |
| Budget | €244.522 |
| Uitvoerder | Wageningen University & Research, Business Unit Glastuinbouw |
| Document |
