Meerlagenteelt tulp: fundamentele oplossing voor knelpunten belichting

Beschrijving

Door tulp in drie, of in de toekomst wellicht zelfs meer, lagen te gaan telen kan veel energie bespaard worden: De teler hoeft slechts een derde van zijn kasoppervlakte te verwarmen om eenzelfde productie te realiseren. Dit is mogelijk, omdat tulpen in hun eerste broeifase geen licht nodig hebben, vervolgens heel weinig licht en in de laatste fase wat meer licht. Zo kan van een drie-lagenteelt gebruik gemaakt worden met een onbelichte laag, een tweede laag met een lage intensiteit belichting, en een toplaag onder natuurlijk daglicht.

Het knelpunt ligt op dit moment bij de belichte teeltlaag: Onder kunstmatige belichting spreiden de bladeren vaak slecht. Hierdoor kunnen de bladeren moeilijk verdampen. Dit werkt bladkiep in de hand. Bladkiep leidt tot groot kwaliteitsverlies en kan tulpen onverhandelbaar maken. Bekende maatregelen ter preventie van bladkiep zijn gebaseerd op het stimuleren van verdamping (RV niet te hoog, luchtbeweging) en het beperken van de worteldruk (hoge EC, niet te hoge temperatuur). Bij een slechte bladspreiding zijn deze maatregelen vaak onvoldoende. Opgerolde bladeren zullen dan te moeilijk kunnen verdampen.

Op basis van eerder onderzoek lijkt het mogelijk dat met een lage intensiteit van het juiste lichtspectrum op een goede bladspreiding kan worden gestuurd. Echter, de fundamentele processen die aan de sturende werking van bepaalde lichtspectra ten grondslag liggen zijn niet achterhaald.

In het project wordt eerst een belichtingsstrategie uitgewerkt en getoetst in klimaatkamers. Als die resultaten goed zijn, volgt een kasproef.

Resultaten

Het lichtrecept om een betere bladspreiding in tulp te krijgen is in grote lijnen duidelijk. Dat blijkt uit onderzoek van Plant Lighting en Proeftuin Zwaagdijk. Een betere bladspreiding resulteerde in dit onderzoek echter niet tot minder bladkiep.

Moderne tulpenbroeierijen telen in meerdere lagen. De jonge spruit loopt onder belichting uit op de onderste en middelste teeltlaag. De tulp wordt uiteindelijk afgebroeid onder het daglicht op de bovenste teeltlaag. Meerlagenteelt bespaart veel verwarmingskosten per m2 grondoppervlakte vergeleken met een klassieke enkellaagsteelt.

Het probleem is dat de bladeren van tulpen vaak niet goed spreiden onder de belichting. Hierdoor verdampt het gewas slecht en dit hindert de calciumaanvoer naar de zich ontwikkelende cellen. Men gaat ervan uit dat hierdoor zwakke cellen ontstaan, waardoor bladeren in een later stadium beschadigen (‘bladkiep’). Een oplossing voor dit veelvoorkomende probleem maakt energiezuinigere meerlagenteelt toegankelijker.