Ontwikkeling hoog-isolerend schermsysteem

Beschrijving

Al langer bestaat de wens om beter isolerende en/of meer licht doorlatende schermen te ontwikkelen voor de glastuinbouw. Het perspectief voor de extra besparing op warmte is groot. Bovendien kan met nieuwe ontvochtigings installaties beter de luchtvochtigheid onder het scherm beheerst worden waardoor de schermen luchtdicht mogen zijn en meer uren gebruikt kunnen worden. In een recent afgerond project van TNO i.s.m. WUR zijn de specificaties voor nieuwe schermen bepaald en de energie besparings potenties in beeld gebracht.

In dit voorstel wordt een volgende stap gezet: het ontwerpen van een nieuwe scherminstallatie en het testen daarvan in een proefkas. De installatie zal bestaan uit 2 gealuminiseerde folies met een kleine luchtspouw op één dradenbed. Overdag kan deze zelfde installatie eventueel een AC folie dichttrekken door tijdens het open trekken van de gealuminiseerde folies een transparante folie naar de andere kant op te schuiven. Onder deze installatie bevindt zich een tweede scherminstallatie met dradenbed met daarop een transparante PVDF folie die dus individueel dicht getrokken kan worden. Een PVDF folie is hoogtransparant (>90% transparantie voor PAR) en heeft een levensduur van minstens 15 jaar.

Op een proefinstallatie zullen met verschillende dikten plooiproeven worden uitgevoerd. Zo nodig zullen nieuwe vouwprincipes worden bedacht om ook met dikkere folies te kunnen werken zonder een dikker pakket te krijgen. Met dit scherm kan in de nacht een extra laag stilstaande lucht worden gecreëerd, terwijl overdag tijdens hele koude dagen twee folieschermen gesloten kunnen worden om ook overdag de isolatiewaarde nog verder te verhogen. Bij het ontwerpen van de installatie zullen vooral oplossingen worden bedacht voor het in stand houden van een kleine constante spouw tussen alle drie de folies, het verkrijgen van een zo klein mogelijk pakket (< 15cm voor profiel plus alle folies) in opgevouwen toestand en aan het luchtdicht aansluiten van de folies aan de kasconstructie.

Resultaten

Bij een hogedraadteelt van komkommer bleek deze schermconfiguratie de theoretische verwachtingen ruimschoots te halen. Ten opzichte van een standaard kas met een enkel energiescherm was 44% minder energie nodig om de kas van januari tot mei te verwarmen. De productie en productkwaliteit waren vergelijkbaar met een goed praktijkbedrijf. Het klimaat in de kas veranderde wel sterk door het intensieve schermen. Een belangrijk effect was het toenemen van de planttemperatuur door verminderde afkoeling naar een koude hemel. Ook traden de plotselinge dalingen in temperatuur en vochtdeficit die normaal optreden wanneer een scherm in de avond wordt gesloten of in de ochtend wordt geopend niet meer op. Daarmee is een belangrijke stap gezet in het verminderen van problemen met schimmels als gevolg van het tijdelijk nat slaan van het gewas of door het tijdelijk wegvallen van de verdamping terwijl de worteldruk aanwezig blijft. Hoewel de bestudeerde oplossingen commercieel nog niet verkrijgbaar zijn is wel de weg geopend naar een andere wijze van telen met beduidend minder energieverliezen en de mogelijkheid om de verdampingswarmte die normaal door de ramen wordt afgevoerd terug te gaan winnen.