Verduisteren in een aardbeienteelt? Fossielvrij teeltconcept met verse doordragers

In 2020 zijn in de aardbeienteelt onder glas de eerste ervaringen opgedaan met het sturen van een verse doordrager (ras Arabella). Het principe is eenvoudig: een verse doordrager met toenemend licht opbouwen en gedurende het jaar laten produceren en groeien in balans met het licht en temperatuur. Met als resultaat een vlakke productie en een stabiele vraag naar arbeid, met gebalanceerde input van fossiele brandstoffen (CO2 en gasverbruik). Het teeltconcept wordt verder uitgebouwd in een proef in het Delphy Improvement Centre.

Om dit jaar minder uitlopers, grovere vruchten, en een hogere oogst te realiseren is een nieuwe strategie opgesteld. Er is eerder geplant (3 maart), zodat er minder warmte nodig was om een groot bladpakket geforceerd op te bouwen in korte tijd. Het doel is om de plantbelasting te verlagen, zodat de assimilatenvraag daalt. Dit moet resulteren in minder, maar grotere aardbeien.

Plantfysiologische aanpak
Om de plantbelasting te verlagen is gekeken naar een plantfysiologische aanpak, in plaats van bijvoorbeeld het snoeien van trossen en vruchten. We verkorten de daglengte in de zomer en verlengen hem in het voorjaar en najaar om elke dag 13.5 uur lang zonlicht in de kas te hebben. Bij een gemiddelde etmaaltemperaturen van 20-25°C is de doordrager een kwantitatief langedag plant en wordt de plantbelasting bepaald door de temperatuur en daglengte. Hoe hoger de temperatuur en hoe langer de dag, hoe meer nieuwe vruchten worden aangelegd. De plantbelasting verlagen kan daardoor op twee manieren: koelen of verduisteren. Het laatste kost het minste energie. In deze teelt wordt het verduisterscherm ingezet in de ochtend om het zonlicht weg te nemen, tot 9:10 in de ochtend op de langste dag aan het einde van juni.

Plant ontwikkelt door
De strategie heeft tot nu toe zijn vruchten afgeworpen: veel minder uitlopers in vergelijking met vorig jaar, een gezonder gewas en een mooie productie van ruim 6 kg/m² verkoopbare vruchten t/m week 30. De vruchtmaat bleef 12 weken lang ruim boven prognose (70% meer dan 30mm), de laatste weken (sinds week 27) oogsten we vaker 27 mm+ vruchten.
Het donkere weer in combinatie met zachte temperaturen blijkt een lastige periode. Dit drukt zwaar op de assimilatenbalans van de plant en dit komt tot uiting in de sortering. De plantbelasting is inmiddels teruggelopen naar 80-100 vruchten per vierkante meter (terug van een stabiele 120-140), maar we zien dat de plant nog wel doorontwikkelt in een mooie balans tussen blad en trosontwikkeling. De vruchtmaat neemt weer toe en nieuwe trossen zien er krachtig uit.

Efficiënter CO2 doseren
Het warmtegebruik is tot nu toe zeer beperkt gebleven tot een aantal dagen in het voorjaar, waarbij op warmtevraag werd gestookt als gevolg van koude nachten. In een fossielvrije toekomst zal ook efficiënter moeten worden gedoseerd met CO2. Je bent immers afhankelijk van dure of minder beschikbare externe bronnen. Daarom wordt in deze teelt efficiënt gedoseerd en wordt CO2 alleen ingezet als dat nodig is op basis van gewasstand. Een hoge dosis aanbieden bij een onbelaste plant zou namelijk kunnen zorgen voor een assimilatenoverschot. Dit kan leiden tot een sterke vegetatieve ontwikkeling met ranken. Dat veroorzaakt tevens een piekerig productieprofiel in de toekomst.
Er is een goede start gemaakt in het project door verder te bouwen op de resultaten van het vorige onderzoek. Voor een goed eindresultaat is het belangrijk om nu te leren hoe de assimilatenbalans kan worden geborgd in een Hollandse zomer.

Dit project wordt gefinancierd door Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma  vanuit het ministerie LNV en Glastuinbouw Nederland. Daarnaast leveren Kekkilä BVB, Ludvig Svensson en Hinova een bijdrage. Het project wordt uitgevoerd door Delphy Improvement Centre en Plant Lighting.

Meer nieuws