Veilig reinigen van glas met anti-reflectie (AR glas)

Silke Hemming (WUR)

Moderne energiezuinige kassen worden op grote schaal gebouwd met AR-glas, glas met een anti-reflectie behandeling. AR-glas laat meer zonlicht door voor een hogere gewasproductie. Gelijktijdig draagt meer zonne-energie in de kas bij aan het besparen van fossiele brandstoffen. In tijden van hoge energieprijzen helpen alle maatregelen.

Aan de andere kant kan onzekerheid hoe een nieuwe kas tien jaar na de bouw zal presteren leiden tot terughoudendheid bij het investeren in energiebesparende maatregelen en vernieuwing in de sector in het algemeen. Meer kennis over het AR-glas kan bijdragen om een stuk onzekerheid weg te nemen. Immers als het glas verkeerd wordt schoongemaakt, wordt de AR-werking aangetast en gaat een deel van de lichtdoorlatendheid verloren. Dat heeft direct gevolgen voor de productie.
In het project ‘Veilig en effectief schoonmaken van AR glas’ is in een eerste fase gekeken met welke schoonmaakmiddelen AR-glas veilig kan worden schoongemaakt, zonder aantasting van de AR-werking. De resultaten hiervan zijn nu bekend. In een tweede fase kijken onderzoekers dit jaar welke reinigingsmiddelen en -methodes het meest effectief zijn om het vuil op de kas te verwijderen.

Aanpak
In de eerste fase van het project hebben onderzoekers zich gericht op tests om glazen veilig te reinigen zonder de AR-werking op de glazen aan te tasten. Daarvoor is een gestandaardiseerde test ontwikkeld om met een borstelmachine aan de buitenkant of een hogedruk reiniger aan de binnenkant de jaarlijkse reiniging van het kasdek te simuleren. In samenwerking met machinebouwers zijn er gestandaardiseerde proefopstellingen gemaakt van zowel een borstel als een hogedrukreiniger, zoals deze ook in commerciële kassen zouden worden gebruikt. Er is een gestandaardiseerd proefprotocol uitgewerkt en er zijn testen uitgevoerd en die zijn tien keer herhaald, zodat de resultaten een levensduur van ca. tien jaar van de kas weergeven.
Er zijn tien verschillende reinigingsmiddelen getest, plus demiwater als referentie, en verschillende AR-glazen van vier producenten plus een referentieglas zonder AR. Bij de reinigingsmiddelen gaat het zowel om specifiek voor AR-glas ontwikkelde middelen, als ook traditionele reinigingsmiddelen voor glas of chemische of biologische vervuiling in het algemeen. Bij de AR-glazen gaat het om verschillende glazen met zowel coating- als etsingstechniek. 

Resultaten:
De resultaten in de eerste fase van het project laten zien dat er:

  • drie reinigingsmiddelen en water op alle type glazen van alle producenten geheel veilig zijn in combinatie zowel met een hogedruk als ook borstel machine;
  • één reinigingsmiddel (fluorhoudend) nooit mag worden gebruikt;
  • de overige middelen soms (lichte) invloed op de lichtdoorlatendheid van het AR-glas kunnen hebben, afhankelijk van het type AR-glas, het middel en de reinigingsmethode (borstelen of hogedruk) en daardoor op den duur tot lichtverlies kunnen leiden na frequente toepassing (hier tien keer, vergelijkbaar met tien jaar).

Conclusies

  • Alle geteste middelen kunnen samen met borstelen en hogedrukspuiten veilig worden gebruikt op traditioneel tuinbouwglas zonder AR = referentie glas;
  • Vier middelen zijn altijd veilig op alle AR glazen: (demi) water, Menno ter Forte, Hyperclean X, ReduClean;
  • Eén middel is zeer onveilig op alle glazen met AR: GS4 (fluorhoudend middel);
  • Alle overige middelen vertonen op het ene glas wel (een lichte) op het andere glas geen aantasting van AR; vooral in combinatie met borstelen. Resultaten zijn vergelijkbaar met 10 jaar gebruik.

Vervolg
Als resultaat van de eerste fase van het project hebben onderzoekers nu een gestandaardiseerde testopstelling en gestandaardiseerde testprotocollen bij WUR LightLab beschikbaar om te testen of een reinigingsmiddel veilig kan worden gebruikt op een AR-glas zonder het AR-effect aan te tasten. Testopstelling en protocol kunnen in de toekomst ook voor andere middelen en glazen worden gebruikt indien leveranciers of telers hierin interesse hebben.
In de tweede fase van het project gaan de onderzoekers zich richten op de meest effectieve manier om veel op kasdaken voorkomend chemisch en biologisch vuil (bijvoorbeeld schimmels) te verwijderen. Zij kunnen dan adviseren welke combinaties van reinigingsmiddelen en AR-glazen het meest veilig en effectief zijn om een dak door een teler te reinigen.

Dit onderzoek is tot stand gekomen in het kader van programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Glastuinbouw Nederland en mede gefinancierd door de Stichting Kennis in je Kas.

Meer nieuws