In tomatenteelten onder full LED werden telers in de afgelopen winters geconfronteerd met kwaliteitsproblemen, zoals slechte doorkleuring van de vruchten (wankleur), schimmel (Botrytis), gele bladranden, en een soms tegenvallende vruchtgrootte en opbrengst. Deze problemen worden toegeschreven aan te weinig verdamping, een gevolg van verminderde warmte-input om op energiekosten te besparen. Er is meer gewas-specifieke kennis nodig over verdamping in combinatie met full LED om de genoemde problemen voor te blijven bij energiezuinige teeltstrategieën. Met steun vanuit de Topsector T&U en het programma Kas als Energiebron is een project opgetuigd rond drie voorbeeldgewassen (chrysant, komkommer en tomaat) om die kennis te vergaren.

Variaties in vocht en EC
Delphy IC heeft in het seizoen ‘23-‘24 kasproeven uitgevoerd in twee afdelingen met tomaat, waarin verschillende vocht-, verdampings- en EC-niveaus werden aangehouden onder twee schermen bij een belichtingsniveau van 260 µmol/m2/sec. De verdamping werd geregistreerd met een waterbalans (weegschaal + load cells). In één kas heerste een hoog vochtniveau (VD nacht = 2.0), in de andere was het lager (VD nacht = 3.0). In beide afdelingen werden tomaten geteeld bij EC’s van 4,5 (hoog) en 3,5 (laag) mS/cm.

Uit de waterbalans bleek dat hoog vochtniveau en hoge EC resulteerde in de laagste verdamping, een lager gemiddeld vruchtgewicht en een iets lagere opbrengst. Hoog vocht gaf aanleiding tot oedeem (vochtblaasjes op de bladeren) en Botrytis, maar had geen zichtbaar effect op de vruchtkwaliteit.

Luchtcirculatie
In een nog lopende vervolgproef wordt ingezoomd op luchtcirculatie om Botrytis onder controle te houden. Hiervoor wordt lucht aangezogen onder het scherm en uitgeblazen via luchtslangen onder de teeltgoten. De circulatie in de twee afdelingen bedraagt 7 en 16 m3/m2/uur. Ook hier wordt de verdamping gemeten via de waterbalans (verdamping = gift – drain – Δmat – Δplant over intervallen van 1 minuut). In beide kassen heerst een hoog vochtniveau en wordt indien nodig water verneveld om de RV gelijk te houden. Hierdoor valt de verdamping nog lager uit dan in de eerste proef. Opvallend genoeg is deze het laagste in de kas met de hoogste luchtcirculatie. Botrytis is in beide kassen onder controle, het vruchtgewicht is opnieuw te laag. Sommige bladeren kregen gele randen en vlekken, mogelijk door magnesiumgebrek.

Voorlopige conclusies
Tussentijds stelt De Nooijer vast dat luchtcirculatie helpt bij het voorkomen van Botrytis. Meer circulatie is niet automatisch beter, ergens is er een optimum. Hoog vocht beperkt zowel de gemiddelde vruchtgrootte en daardoor de opbrengst. Tegen de verwachting in kleurden de vruchten telkens goed door, mogelijk omdat er bij Delphy met twee groeibuizen wordt geteeld.

De proef loopt door tot eind mei, waarna data-analyse zal plaatsvinden. De Nooijer verwacht dat hieruit concretere richtlijnen zullen voortkomen over de grenzen voor verdamping, vochtniveaus en luchtcirculatie die binnen energiezuinige teeltstrategieën aangehouden dienen te worden.

Bekijk hier de presentatie van Silvester de Nooijer.