Pilot bij Vereijken brengt data-gestuurd telen voor iedereen dichterbij

Het Nieuwe Telen (Plant Empowerment) werkt en wordt op steeds grote schaal toegepast. Ook met beperkte middelen kan in principe elke teler er rendement uit halen en energie mee besparen. Vereijken Kwekerijen doet dat al jaren en werkt mee aan een pilot. Met de data die het bedrijf belangeloos deelt, ontwikkelen experts een beslissingsondersteunende tool die HNT voor iedere teler eenvoudig toepasbaar maakt.

In de hoofdgewassen vormt Het Nieuwe Telen al jaren een beproefde methode om het klimaat te optimaliseren, het energiegebruik te verminderen en opbrengsten te verhogen. En het goede nieuws is dat het binnen ieders bereik ligt. Ook als er geen voorwerk is verricht met toegepast onderzoek in specifieke gewassen. De principes van HNT of Plant Empowerment zijn universeel. Wat een bredere toepassing kan bespoedigen, is de juiste basiskennis, wat eenvoudige hulpmiddelen en vooral het durven vertrouwen op data en groeimodellen.

Planmatiger telen
“Mijn collega’s en ik hebben lang op gevoel geteeld”, zegt teeltmanager Stefan Biemans van Vereijken Kwekerijen, verantwoordelijk voor de teelt van Tasty Tom op locatie Someren. “Daarmee haalden we goede resultaten. Toen Het Nieuwe Telen de kop opstak, wilden we daar uiteraard wel meer van weten. Jaren geleden zijn we met alle teeltmanagers tegelijk op cursus gegaan. Dat bracht ons allemaal op hetzelfde denkniveau en dat hielp bij de implementatie. We meten inmiddels meer en op de juiste plaatsen. Onder andere met PAR-meters boven de lampen in belichte afdelingen en met meetboxen op verschillende hoogten, ook boven het scherm.”

Plantbalans en besparing
Met hun verrijkte kennis en inzichten zijn Biemans en zijn collega’s de teelt anders gaan aansturen, waardoor zij meer grip kregen op belangrijke teeltfactoren (onder andere vochtbeheersing) en tegelijkertijd energie konden besparen. “Het voornaamste winstpunt vanuit onze optiek is dat er minder onbalans is en dat het gewas voorspelbaarder groeit”, vat de teeltmanager samen. “Tegelijkertijd is de energie-input teruggedrongen. Vorig jaar kreeg dat vanwege de hoge energieprijzen extra aandacht.”
Door de jaren heen zijn Biemans en zijn collega’s intensiever gaan schermen, op basis van uitstraling en de temperatuur/lichtverhouding. Zij maken ook bewuster gebruik van temperatuurintegratie. “De voornachtverlaging laten we nu geleidelijk en onder gesloten ramen verlopen”, vult de teeltmanager aan. “Daarmee houden we de calciumopname langer op gang én blijft warmte behouden.”

Eenvoudige tools
Vereijken Kwekerijen stelt de teeltdata belangeloos beschikbaar voor Het Nieuwe Telen in de praktijk. De voordelen die het bedrijf nu ervaart, gun het ook andere telers. René Beerkens, in het dagelijks leven Senior data driven growing specialist, is namens Hoogendoorn Growth Management en Letsgrow.com betrokken bij het project. Hij maakte deel uit van het winnende team in de tweede editie van The Autonomous Greenhouse Challenge en kent de kracht van data en algoritmen als geen ander. In dit project draait het echter niet om autonoom telen, maar om eenvoudige tools die telers kunnen helpen om Het Nieuwe Telen op een eenvoudige manier in praktijk te brengen.

Monitoring en dashboard
“Daarbij moet je denken aan een universeel monitoring protocol en aan een dashboard dat data over de zes balansen van Plant Empowerment overzichtelijk presenteert”, licht hij toe. “Daarachter moet nog een geautomatiseerde scan gaan draaien die laat zien welke strategische keuzes er zijn gemaakt en hoe dat heeft uitgepakt. Heel handig om mee terug te blikken in overlegsituaties en bij eventuele discussies.”

Stand van zaken
Het project is vorig jaar juli gestart. Na de voorbereidingsfase en het opstellen van het teeltplan is vanaf juni de eerste (belichte) teelt gemonitord en getoetst aan de doelstellingen voor energieverbruik. Vanwege de overspannen energiemarkt is de strategie tussentijds bijgesteld, maar dat maakt de data niet per se minder waardevol.
“De drie cursusleiders van HNT, Peter Geelen, Jan Voogt en Peter van Weel, werken nu aan een universeel meetprotocol. Daarin wordt beschreven wat je minimaal nodig hebt aan sensoren en meetapparatuur en hoe je die moet gebruiken”, vervolgt Beerkens. “Zo moeten er onder andere meetboxen hangen op gewasniveau en boven het scherm, en heb je altijd een straling- (liefst PAR) en een pyrgeo-meter nodig. Die moet op korte termijn gereedkomen. 

Het project Het Nieuwe Telen in de Praktijk wordt financieel mogelijk gemaakt door het programma Kas als Energiebron van het Ministerie van LNV en Glastuinbouw Nederland en Stichting Kennis in je Kas (KijK), in samenwerking met Letsgrow.com.