Opnieuw rozen leren telen
Vooraf wisten we dat rozen telen met de combinatie van LED-verlichting, verwarming en koeling met warmtewisselaars en ontvochtiging door luchtaanzuiging van boven een scherm een hele uitdaging is.
In de zomer en herfst ging dat verrassend goed, maar vanaf half oktober is de kwaliteit van de rozen, uitgedrukt in gewicht per stengel, bladgrootte en bloemhoogte sterk afgenomen. Er wordt wel voldoende gram per m2 geoogst, maar dit zit in teveel takken, die wel voldoende taksterkte, lengte en -dikte hebben, maar te klein blad en een kleine bloem. Daarbij is de blad en bloemkleur zeer donker.
Minder stralingswarmte
We zijn nu op zoek naar de oorzaak hiervan en de oplossing. De LED-verlichting geeft veel minder stralingswarmte dan SON-T en we hadden verwacht dat we dat door verwarming met OPAC-warmtewisselaars boven het gewas zouden kunnen opvangen. Dat lijkt niet zo te werken.
De extra luchtbeweging en extra warmte van de warmte wisselaars lijken het gewas meer te laten verdampen wat ongunstig lijkt te zijn voor de takopbouw en bladkwaliteit. Daarom wordt er sinds kort meer met de buizen gestookt. Het is nog te vroeg om de resultaten daarvan te zien. Omdat er minder warmte van de lampen komt is een tijd lang met twee schermen gewerkt, ook dit zou een verandering van het klimaat in het gewas tot gevolg kunnen hebben en heeft daarmee ook invloed gehad op de gewasontwikkeling
In het spectrum van de LED belichting die is gekozen voor deze proef ontbreekt verrood en is er juist een hoog aandeel rood licht. In SonT belichting is het aandeel rood ook hoog, maar in dat spectrum zit wel verrood. Het zou kunnen dat dit zorgt voor te veel uitloop van nieuwe takken. Dit vraagt om een aangepaste strategie van gewasmanagement.
Veel hypotheses
In deze winter is de teelt van de rozen onder volledige LED-verlichting nog een leerproces, waarbij de resultaten beter moeten en we dus nog op zoek zijn naar de juiste manier van klimaat regelen in combinatie met de LED. We zijn er nog niet, daarom is dit stuk geschreven met veel hypotheses. 'Het zou kunnen dat...' In de grote BCO was mijn conclusie: "We hebben nog veel te leren." Er zijn nog veel stuurmogelijkheden die we in de wintermaanden kunnen aanpassen om het resultaat goed te krijgen.
Dit onderzoek is tot stand gekomen door bijdragen van de gewascoöperatie roos en het programma Kas als Energiebron. Dit is het innovatie- en actieprogramma van het ministerie van Economische Zaken en LTO Glaskracht Nederland en mede gefinancierd door de Stichting Programmafonds Glastuinbouw. De LED toplighting armaturen en installatie is mogelijk gemaakt door de deelname van Philips.
Video's
Bekijk twee filmpjes over dit project:
