Mogelijkheden ondergrondse warmteopslag in zoutcavernes

Er zijn honderden zoutcavernes in Nederland als gevolg van de zoutindustrie. Dit zijn holle ruimtes in de ondergrond gevuld met pekel. Zijn deze cavernes te hergebruiken voor nieuwe toepassingen? De mogelijkheid tot het winnen van aard-warmte door waterproductie lijkt beperkt. Hergebruik voor seizoensopslag van warmte uit bijvoorbeeld een geothermiebron heeft potentie.

In deze studie van Ekwadraat Advies zijn de mogelijkheden onderzocht voor het hergebruik van cavernes voor warmtetoepassingen, zoals het winnen van aardwarmte door waterproductie, door productie uit een gesloten systeem of de seizoensopslag van warmte.
Voor beide toepassingen - warmteproductie en warmteopslag - geldt dat het volume van de cavernes groot genoeg is om interessant te zijn voor collectieve warmtetoepassingen in de gebouwde omgeving. De warmte die kan worden gewonnen uit het volume van de aanwezige pekel in de caverne staat in potentie gelijk aan de jaarlijkse warmtebehoefte van 200 tot 1.500 woningen.

Gesloten systeem geen haalbare optie
Winning van warmte lijkt echter niet haalbaar, omdat de opwarming van het afgekoelde pekel te lang duurt om interessant te zijn. De theoretische evaluatie van de vervanging van de pekel door andere werkmiddelen (zoet water, vloeibare ammoniak, glycerol, vloeibare CO2) leidt niet tot een significante verbetering van de opwarmingstijd.
Een gesloten systeem, waarbij een werkmiddel door een buizensysteem wordt gecirculeerd, lijkt geen haalbare optie te zijn. Onderbouwing is dat het interne volume van de buizen niet groot genoeg zal zijn om significante vermogens te halen.

Minimaal warmteverlies
De lage geleidbaarheid in het systeem maakt de caverne echter wel tot een goed geïsoleerde ondergrondse ruimte. Dit biedt goede mogelijkheden voor ondergrondse (seizoens)opslag van warmte, waarbij het verlies van warmte minimaal is in een tijdsbestek van enkele maanden. Het gepresenteerde systeem is een combinatie van de opslag in een caverne waarbij de warmte voor opslag wordt geleverd door zonthermie uit een groot aantal collectoren, of door een overschot aan warmte uit een geothermiebron.
Uit de verkennende businesscases blijkt dat het voorgestelde systeem voor circa 1.500 aangesloten woningen mogelijk haalbaar is voor een diepe caverne, indien een terugverdientijd van 10 tot 15 jaar acceptabel wordt geacht. De haalbaarheid is uitdagender voor een ondiepe caverne door een verwachte lange terugverdientijd, maar wordt mogelijk interessant indien er al een lage temperatuur warmtenet aanwezig is waarop het systeem kan worden aangesloten.
Dit project is geïnitieerd vanuit de Kennisagenda Aardwarmte.

Meer nieuws