Lisianthus telen onder full-LED gaat prima, mits juiste spectrum wordt aangeboden

Stefan van den Boogaart (Plant Lighting)

Plant Lighting doet onderzoek naar een energiezuinigere lisianthusteelt. Door de hoge intensiteiten belichting bij lisianthus kan met LED veel worden bespaard aan elektra. Echter, in de praktijk waren er nog veel vragen. Zouden het ontbreken van warmtestraling en het andere lichtspectrum geen problemen geven met de teeltsnelheid en de strekking? In klimaatcellen is eerst een aantal fundamentele vragen beantwoord. In het winterseizoen ‘21/’22 is er opgeschaald naar een kasproef.

In de klimaatcellen van Plant Lighting is de winter gesimuleerd met daglicht-simulatoren. Er kon worden bijbelicht met SON-T, verschillende spectra LED en met infrarood warmtestralers. Duidelijk is geworden dat er op ‘laboratoriumschaal’ prima met full-LED kan worden geteeld. Verrood speelt een essentiële rol in de bloeisnelheid van lisianthus. Belichting zonder verrood geeft ernstige bloeivertraging. Dit verergert als na zonsondergang wordt doorbelicht, vergeleken met belichting voor zonsopkomst (met daglicht de nacht in). Verrood kan na zo’n vijf teeltweken worden afgeschakeld zonder verlies aan teeltsnelheid, waardoor ‘bloemnekken’ korter blijven.

Warmtestraling
In tegenstelling tot het ontbreken van verrood, gaf in de klimaatkamerproef het gemis aan warmtestraling bij full-LED geen teeltvertraging vergeleken met SON-T of LED gecombineerd met warmtestralers. De luchttemperatuur was overal gelijk gehouden. De planttemperatuur is in het algemeen bepalender voor bloeisnelheid dan de luchttemperatuur. In de klimaatcel was er dus blijkbaar weinig verschil, maar in een kas zou dit anders kunnen zijn. Een spectrum met een hoog aandeel wit licht voegt te weinig toe. Dus er kan worden geteeld met een ‘standaard’ spectrum van voornamelijk Rood/Blauw plus 5% verrood. Een klein aandeel wit licht is prettig om onder te werken, maar gaf geen meetbaar verschil in gewasrespons.

Luchttemperatuur
Het onderzoek is opgeschaald naar een kasproef in het winterseizoen ‘21/’22. Hierin zijn drie behandelingen getoetst, namelijk: hybride (starten met SON-T), full-LED en hybride (starten met LED). In alle drie de behandelingen was verrood aanwezig in het lichtspectrum. Ook uit deze proef kwam naar voren dat het gemis aan warmtestraling (hybride vs. full-LED) kan worden gecompenseerd door te telen bij eenzelfde luchttemperatuur, waardoor het gewas niet trager in ontwikkeling was in de full-LED afdeling. De uiteindelijke bloeisnelheid was zeer vergelijkbaar met de praktijk. In de tweede teelt (december-februari) was het aandeel belichting groot ten opzichte van daglicht en was de takkwaliteit ook onder full-LED uitstekend. Al met al kan er dus prima lisianthus worden geteeld onder full-LED belichting, mits het juiste lichtspectrum op het juiste moment wordt aangeboden.

Vervolgonderzoek
Als vervolgstap om de lisianthusteelt verder te verduurzamen, start een onderzoek naar het effect van daglengte op de generativiteit van het gewas. Daarbij wordt ook onderzocht of er mogelijkheden zijn om koeler te telen in combinatie met ‘snellere’ genetica, waarbij er weinig tot geen teeltvertraging op wordt gelopen. Deze onderzoeken gaan aankomende november van start in de klimaatcellen bij Plant Lighting.

Het project wordt uitgevoerd door Plant Lighting en gefinancierd door het programma Kas als Energiebron, de gewascoöperatie Lisianthus, en Signify. Florensis en Sakata leveren plantmateriaal. De kasproef was in samenwerking met Vertify.

Meer nieuws