Sinds 2023 wordt ervaring opgedaan met HNT bij braam. Het project richt zich op het reduceren van het gasverbruik tot 10 m3/m3 gas per jaar en praktijkconforme producties van 10 kg/m2. De eindresultaten van het eerste project zijn inmiddels opgeleverd. 

Najaarsteelt
In de herfst van 2023 behaalde Sweet Royalla 4 kg/m² en produceerde Von 4,7 kg/m². Sweet Royalla vertoonde een sterke piekproductie, wat gepaard ging met een afname in vruchtgrootte. Door een hoger aantal zijscheuten, een hogere plantbelasting en een lager aantal vruchten per zijscheut, rijpte een groot aantal vruchten in een korte periode. Hierdoor moesten alle assimilaten worden verdeeld over een relatief hoog aantal vruchten, wat resulteerde in een kleinere vruchtgrootte voor Sweet Royalla (6,7 g/vrucht). Von vertoonde een bredere spreiding in vruchtproductie, had een lagere plantbelasting en kon daardoor gemakkelijker een hoger gemiddeld vruchtgewicht behouden (9,1 g/vrucht). Deze bredere spreiding in productie leidde tot een 2% hogere fractie drogestof die in de vruchten werd geïnvesteerd, wat mede bijdroeg aan de hogere opbrengst van Von. Tijdens de periode van intensief schermen lieten houdbaarheidstesten zien dat de vruchten van de proef sneller schimmelvorming vertoonden dan de praktijk. In deze periode lag de planttemperatuur 's nachts vaak dicht bij het dauwpunt, wat een hoog risico op condensatie op de vruchten veroorzaakte en daarmee een verhoogd risico op schimmelziekten.

Voorjaarsteelt
In het voorjaar werd de proefopzet van de herfsteelt herhaald. Beide rassen gaven hogere productievolumes in het voorjaar van 2024 bij een plantafstand van 40 cm, waarbij Von en Sweet Royalla respectievelijk 5,4 en 5,45 kg/m² produceerden. Bij een plantafstand van 60 cm produceerden Von en Sweet Royalla respectievelijk 4,5 en 4,7 kg/m². Sweet Royalla had een uniformere groei en meer vruchten per lateraal dan in het najaar. Terwijl Von een generatieve uitloop en een lagere LAI had, wat mogelijk de productie beperkte. In het voorjaar bouwde de plantbelasting zich langzamer op door een tragere accumulatie van groeigraaduren. Daarnaast kon er een hoger CO₂-niveau behaald worden ten opzichte van het najaar en kon er met toenemend licht worden geteeld, belangrijke oorzaken voor de hogere opbrengsten in het voorjaar. In het voorjaar was het eenvoudiger om een lage luchtvochtigheid te handhaven en condensatie te voorkomen. De vruchtkwaliteit was daardoor beter dan in de herfst.

Fotosyntheseverschillen tussen beide rassen waren minimaal. Lichtverzadiging trad op bij 1000 μmol/m²/s PAR en CO₂-verzadiging bij 800 ppm. De plantarchitectuur verschilde sterk per seizoen en ras. Sweet Royalla groeide in het najaar minder krachtig en had een afwijkende vorm, wat de bladoppervlakte en terugbloei beperkte. In het voorjaar groeide deze uniformer. Von had in het najaar lange, sterke lateralen, terwijl deze in het voorjaar juist kort en generatief waren, wat de lichtonderschepping beïnvloedde en de productieverschillen tussen plantafstanden mogelijk vergrootte. Uniforme plantkwaliteit is een belangrijk aandachtspunt voor de bramenteelt.

Forse energiebesparing
Wat betreft energiebesparing werd in de najaarsteelt slechts 1,4 m³/m² gas verbruikt, in het voorjaar 3,5 m³/m². Het telen met RTR*, twee schermen, een lager piekverbruik en geen minimumbuis hebben bijgedragen aan een aanzienlijke vermindering van het gasverbruik. Daarmee werd de doelstelling ruimschoots behaald. Kansen liggen er op het gebied van vochtbeheersing in het najaar en om het resterende gasverbruik in te vullen met duurzame energie.

^* RTR= werken met etmaalverhogingen op basis van hoeveelheid straling

Bekijk het eindrapport hier.

Financiering
Dit project is uitgevoerd door Delphy ISFC en gefinancierd en gecoördineerd door Kas als Energiebron, een innovatieprogramma van LVVN en Glastuinbouw Nederland. Mede mogelijk gemaakt door Kennis in je Kas (KijK). Daarnaast leveren Fruitmasters, The Greenery, Svensson, Delphy en Innovation Partners een bijdrage. De proef is begeleid door telers.