Eindrapport: Grip op nog meer licht

Als gevolg hiervan wordt dan, juist in deze perioden, gewas belicht om aan de juiste licht-som te komen. Tegelijkertijd wordt zonlicht later op de dag, weggeschermd. Door maatregelen te nemen die het directe licht gegarandeerd omzetten in een zeer diffuus licht, loopt het gewas minder gevaar, kunnen de schadegrenzen worden herzien, hoeft minder zonlicht weggeschermd te worden en kan belichting minder vaak ingezet worden. 

In dit onderzoek wordt gekeken of het haalbaar is om hoog diffuse lamellen te gebruiken om zowel het licht diffuus te maken en tegelijkertijd energie te besparen. 
De resultaten laten zien dat er zeker winst is te behalen is met de inzet van diffuse lenticulaire getextureerde verticale lamellen. De vraag naar energie of uit welke bron deze komt wordt hierdoor niet fundamenteel veranderd, echter energie kan wel efficiënter worden ingezet. Het kan dan ook zeker een significante verbetering betekenen in de systeem-efficiëntie. Dit ten opzichte van de state-of-the-art die op dit moment in ontwikkeling is  (kas2030). 

Bij tomaat en andere vruchtgroentegewassen leidt de inzet van diffuse lamellen tot een efficiënt kasdek doordat diffusiteit niet ten koste gaat van de toetreding van zonlicht in de kas en de plant er effectiever gebruik van kan maken. 
• Hier wordt vooral economische winst behaald 
- 8 tot 17% meer productie ten opzichte van het huidige low-e kasdek op Kas2030 
- 5 tot 12% meer productie ten opzichte van het huidige diffuus anti-reflectief gecoat glas op de markt 
- Terugverdientijd van 2 tot 3 jaar 
• Een evenredig verminderde CO2 emissie per eenheid product 
• er wordt echter geen absolute energiebesparing per teeltoppervlak gerealiseerd. 

Bij lichtgevoelige gewassen is de situatie complexer. Door licht diffuus te maken kunnen gewassen op een hogere licht intensiteit worden geteeld. Planten met CAM fotosynthese zoals Phalaenopsis kunnen slechts een zekere lichtsom effectief benutten. Hierdoor kan de hogere benutting van zonlicht leiden tot een reductie van kunstlicht en is een productiewinst onwaarschijnlijk. 
• Extra natuurlijk zonlicht door een hogere transmissie van het kasdek leidt op zichzelf niet tot significante energiebesparing 
• Als een diffuser kasdek leidt tot een hogere lichttolerantie van +25 of +50% kan respectievelijk 22 en 34% worden bespaard op belichting. De terugverdientijd wordt op respectievelijk 6 en 4 jaar geschat.

Vervolgonderzoek: Grip op nog meer licht, deel 2
Uit het onderzoek Grip op nog meer licht, blijkt dat veel gewassen een hogere lichtintensiteit aankunnen wanneer het directe licht wordt omgezet naar diffuus licht. Deel 1 van het onderzoek is uitgevoerd bij een beperkte diffusiteit van het kasdek; zo’n 40 tot 50% hortiscatter. Inmiddels is het mogelijk om 90% hortiscatter te realiseren zonder lichtverlies. Dit zorgt ervoor dat we van een hogere lichtintensiteit van het natuurlijke zonlicht gebruik kunnen maken. Dit zorgt er weer voor dat minder van de dagsom ingevuld hoeft te worden met belichting, waardoor op energie kan worden bespaard. 
De grenzen voor lichtschade bij een hortiscatter van 90% worden in twee proeven onderzocht. Een met zeer lichtgevoelige planten en een tweede met minder lichtgevoelige planten. Lees hier meer informatie over dit vervolgonderzoek.

Financiering
Dit project is uitgevoerd door Wageningen University & Research en gefinancierd en gecoördineerd door Kas als Energiebron, een innovatieprogramma van het ministerie van LVVN en Glastuinbouw Nederland. Mede mogelijk gemaakt door Kennis in je Kas (KijK). Het onderzoek is gevolgd en begeleid door telers.