Dimmen met gelijkspanning heeft invloed op lichtspectrum en lichtopbrengst
Het dimmen van SON-T belichting op gelijkspanning heeft invloed op het lichtspectrum en de lichtopbrengst. Dat blijkt uit de voortgang van het onderzoek en demonstratie van belichting op gelijkspanning van Stichting Gelijkspanning Nederland, Plant Dynamics, Photosyntax en Ecocurves.
In het onderzoek wordt gewerkt aan teeltstrategieën met gelijkspanning, waarbij zo optimaal mogelijk gebruik wordt gemaakt van het kunnen dimmen van de SON-T belichting. Dit wordt gedaan voor de gewassen phalaenopsis, potanthurium en bouvardia. Hiervoor worden metingen gedaan en geavanceerde modelberekening gemaakt. Vanuit het DOE DC project (www.doedc.net)wordt gewerkt aan de ontwikkeling van de technologie en gedemonstreerd op ruim 2 ha kas van Vreeken Bouvardia.
Invloed dimmen op lichtspectrum
Uit metingen blijk dat het lichtspectrum verandert door dimmen, maar niet doorat de lamp met gelijkspanning of wisselspanning bedreven wordt. Relatief neemt het aandeel blauw iets af (gaat van 4% naar circa 3.6% bij 50% dimmen), maar vooral het aandeel verrood (dit is de straling net boven 700 nm) neemt sterk af en wordt meer dan gehalveerd bij 50% dimmen. De consequenties van de lichtkleurverandering door dimmen op plantontwikkeling zijn moeilijk aan te geven. Dit hangt onder meer af wanneer en hoe lang gedimd wordt en of dit is in combinatie met daglicht of uitsluitend kunstlicht. De lichtopbrengst in µmol per Watt neemt af bij het dimmen. Ook dit is één van de kenmerken van het lamptype (SON-T). Bij LED belichting neemt de efficiency veelal toe in gedimde toestand. Daar zorgt dimmen voor minder warmteontwikkeling, waardoor de lamp beter presteert.
Lichtonderschepping en – benutting bouvardia
De teeltcyclus van bouvardia begint na het volledig terugsnoeien na de oogst. Op dag 13-15 is de eerste hergroei zichtbaar. Tot die tijd is belichting niet zinvol. De vraag was of het licht in alle teeltstadia wel goed benut zou worden. Dit zou een reden zijn om het licht te dimmen. Uit fotosynthesemetingen blijkt echter dat de lichtbenutting na 19, 25 en 40 dagen na snoeien er vrijwel geen verschil is. Ook de huidmondjesopening / verdamping van de topbladeren was niet verschillend tussen het jonge en ouder gewas. Vanaf het eerste moment van hergroei, lijkt het jonge blad het opvallende licht dus volledig te kunnen benutten. De lichtonderschepping neemt vanaf dag 13 toe en is bij dag 36 al vrijwel 100%. Dit wil zeggen dat rond dag 36 na terugsnoei het lichtverlies naar de grond minimaal is. Er kan dus vanaf het moment dat er blad is, met volle intensiteit belicht worden. Het gehalte CO2 is daarbij vooral bepalend voor de maximale fotosynthese snelheid, niet voor de belichtingsintensiteit.
Installatie gelijkspanning vertraagt
De planning was dat tijdens het belichtingsseizoen 2016/2017 de ruim 2 ha kas bij Vreeken Bouvardia grotendeels met dimbare SON-T technologie gewerkt zou worden. Dit is niet gehaald, omdat de communicatie in dit nieuwe gelijkspanningssysteem, waardoor dimmen mogelijk wordt gemaakt, niet naar behoren werkte. Deze communicatie moet altijd werken, omdat hier ook de beveiliging van de armaturen mee geregeld wordt. Vanuit het project DOE DC is deze ‘bug’ inmiddels opgelost en wordt uitrol in de hele kwekerij in de zomer van 2017 voorbereid.
Dit project is gefinancierd vanuit het programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van LTO Glaskracht Nederland en het ministerie van Economische Zaken.
Lees via onderstaande link meer over dit project.