Deelonderzoek Lisianthus: effect verdamping op brandkoppen

Effect verdamping
De focus van het onderzoek lag op het effect van verdamping, waarbij een teelt in een klimaatcel met een hoge en een teelt in een klimaatcel met een lage relatieve luchtvochtigheid (RV) met elkaar werden vergeleken. Bij een lagere RV neemt de verdamping toe. In deze klimaatcellen stonden klimaatcabines waarin het effect van verdere teelt- en klimaatfactoren werden onderzocht. Het doel was om de oorzaak van brandkoppen beter te begrijpen, zodat gericht gezocht kan worden naar oplossingen.

Minder brandkoppen
Een lagere RV verhoogde de verdamping en leidde tot aanzienlijk minder en ook minder ernstige brandkoppen bij beide getoetste cultivars; Rosita 3 Pure White en Alissa 2 Pure White. Dit ondersteunt de hypothese dat een verhoogde verdamping de calciumaanvoer naar groeipunten verbetert, waardoor er minder snel brandkoppen ontstaan. Telen bij een lage RV draagt echter niet bij aan een energiezuinige teelt, omdat het afvoeren van vocht energie kost.

Verdamping cruciale rol
Enkele behandelingen binnen de hoofdbehandelingen (RV) resulteerden ook in minder brandkoppen. Een verhoogde luchtbeweging leidde tot minder (ernstige) brandkoppen, vooral in combinatie met een lage RV. Ook koeler telen had een sterk positief effect, al ging dit uiteraard gepaard met groeivertraging. Een lagere intensiteit belichting resulteerde bij Rosita 3 Pure White in minder brandkoppen, terwijl dit bij Alissa 2 Pure White niet werd waargenomen. Het verhogen van de worteldruk door een hogere bodemtemperatuur had een zeer gering effect, en een wijziging in de Mg²⁺/Ca²⁺-verhouding in de voeding had geen invloed op het ontstaan van brandkoppen. 
Deze resultaten bevestigen dat verdamping een cruciale rol speelt in het ontstaan van brandkoppen en dat strategieën gericht op het stimuleren van verdamping kunnen bijdragen aan een afname van brandkoppen. 

Balans beperken brandkoppen en energiezuinige teelt
Het selectief toepassen van verdampingsstimulerende maatregelen, zoals een lage RV en verhoogde luchtbeweging, tijdens een gevoelige groeifase i.p.v. gedurende de hele teelt zou een balans kunnen bieden tussen het beperken van brandkoppen en een energiezuinige teelt. De hoeveelheid die een plant moet verdampen lijkt daarnaast sterk afhankelijk te zijn van de groeisnelheid en de mate van biomassa accumulatie. Vervolgonderzoek is nodig om de optimale combinatie en timing van teeltmaatregelen te bepalen.

Dit onderzoek voor Lisianthus maakt deel uit van het project Kennisontwikkeling siergewassen voor een energie-efficiëntere teelt.

Financiers
Dit project is uitgevoerd door Plant Lighting BV en gefinancierd en gecoördineerd door Kas als Energiebron, een innovatieprogramma van het ministerie van LVVN en Glastuinbouw Nederland. Mede mogelijk gemaakt door Kennis in je Kas (KijK). Het onderzoek is medegefinancierd door Stichting Kennis in je Kas en de gewascoöperatie Lisianthus.