Aardbei fossielvrij en emissieloos te telen in Kas2030

Demonstratiekas 2030 is een kas waarin de teelt van de toekomst nu wordt gerealiseerd. In één van de afdelingen zijn de afgelopen 3,5 jaar aardbeien geteeld. Daarin is aangetoond dat het zeker mogelijk is doordrager aardbeien jaarrond, nagenoeg emissieloos en fossielvrij te telen met een hoge productie.

De kas is voorzien van de nieuwste apparatuur, zodat er energiezuinig kan worden geteeld zonder gebruik te maken van fossiele brandstoffen (all-electric). Het doel van de kas is om te demonstreren dat met minder energie en CO­2 er toch een goed gewas kan worden neergezet, met een goede opbrengst en kwaliteit. Daarnaast is de kas emissieloos, wat betekent dat er volledig wordt gerecirculeerd en dat we streven naar een teelt zonder chemische gewasbeschermingsmiddelen.

Energie en CO^­­­₂
In één van de afdelingen van de Demokas 2030 zijn de afgelopen 3,5 jaar aardbeien geteeld. Deze afdeling was voorzien van LED-lampen, actieve ontvochtiging met terugwinning van voelbare en latente warmte, drie schermen (donker-, zomer- en energiedoek), hijsbare goten en isolatie van de gevels. De meeste elektrische energie werd gevraagd door de lampen (125-215 kWh/jaar), want er zijn ook in de winter doordrager aardbeien geteeld. Hoewel LED-lampen minder stralingswarmte afgeven dan SON-T, werd ook een groot deel van de benodigde warmte geleverd door de LED-lampen. Actieve ontvochtiging maakte het goed mogelijk om de schermen in de winter soms 24 uur dicht te laten (electriciteitsinput 14-25 kWh/jaar). Warmte input via de buisrail was laag (max 15 kWh/jaar, wat overeenkomt met max 1,6 m3/m2/jaar gas). In de loop der jaren is het CO2-verbruik meer dan gehalveerd naar 9.1 kg/m2/jaar.

Jaarrond teelt met doordrager aardbeien
In deze kas is gekozen voor een nieuw teeltconcept, namelijk jaarrond telen met dezelfde doordrager planten. Deze teelt verliep goed, hoewel de strekking van het gewas in de winter tegenviel. De productie kwam in drie tot vier pieken en er is meer dan 25 kg/m²/jaar gehaald. De vruchtgrootte behoeft nog wel verbetering.

Gewasbescherming en bestuiving
Door te telen met een minder gevoelig ras voor meeldauw (Favori), is het laatste jaar gewerkt zonder zwavel en met alleen middelen zonder residu. Alle plagen waren onder controle met biologische bestrijders, behalve luis. In alle teelten is tenminste één maal chemisch ingegrepen tegen luis. Bestuiving werd gedaan door bijen, hommels en zweefvliegen. Vooral in de winter onder belichting waren de zweefvliegen erg waardevol.

Te ver gegaan in terugschroeven belichting
In het laatste teeltjaar zijn we te ver gegaan in het verduurzamen van de teelt en het verlagen van de energie-input. Er is toen geteeld met een maximale daglengte van veertien uur, waarbij de helft van de kas twee uur werd nabelicht met verrood. Ook teelden we op steenwol en hebben we te lang geprobeerd de luis onder controle te krijgen met biologische bestrijding. Hierdoor viel de opbrengst in het laatste jaar tegen (18 kg/m²/jaar). In de Demokas 2030 is echter aangetoond dat het zeker mogelijk is doordrager aardbeien jaarrond, nagenoeg emissieloos en fossielvrij te telen met een hoge productie.

Dit project werd volledig gefinancierd door Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma vanuit het ministerie LNV en Glastuinbouw Nederland.