Programma Gebiedsaanpak
Greenports Nederland en Glastuinbouw Nederland werken aan de Gebiedsaanpak Energie Glastuinbouw, als onderdeel van het Convenant 2022-2030. De doelstelling van het programma Gebiedsaanpak Energietransitie Glastuinbouw is het aanjagen van de ontwikkeling van collectieve oplossingen zoals de ontwikkeling van warmtenetten met geothermie en restwarmte. Ook het ontwikkelen van een CO2-voorziening valt binnen de scope. Netcongestie elektriciteit is er de laatste tijd bijgekomen. De Gebiedsaanpak stimuleert het vormen van ondernemerscollectieven, waarna de gevormde collectieven worden ondersteund bij hun visieontwikkeling. Ongeveer 80% van het glastuinbouwareaal bevindt zich in clustergebieden met een glasoppervlakte van 60 hectare en meer. Nagenoeg alle regio’s zijn aangesloten op het programma.
Financiële ondersteuning
Via dit programma biedt Greenports Nederland proces-, coördinatie- en communicatieondersteuning aan tuinbouwclusters. In de aanpak krijgen de samenwerkende ondernemers kennis en data aangereikt. Daarnaast richt de aanpak zich op proces, organisatie en het ontwikkelen van gebiedsvisies, samen met relevante stakeholders in de regio. Het programma gebiedsaanpak wordt financieel ondersteund door regionale overheden, het ministerie van LVVN en Glastuinbouw Nederland. Dit loopt tot medio 2025. Er wordt gewerkt aan een vervolgprogramma.
Daarnaast wordt de ontwikkeling van warmtenetten ondersteund vanuit het klimaatfonds: €300 miljoen tot en met 2030. Hiervoor is de SWIG-regeling ingesteld. Voor Warmte Systeem Westland (WSW) heeft het ministerie van LVVN al eerder een incidentele ondersteuning geleverd en ook het Handelsplatform Westland is vanuit kas als Energiebron ondersteund. Voor individuele aansluiting van glastuinbouwbedrijven op het warmte- of CO2-distributienet is subsidie mogelijk vanuit de EG-regeling.
Solitaire bedrijven en kleine clusters
Grote collectieve samenwerkingsverbanden en aansluiting op aardwarmte en restwarmte zijn meestal niet mogelijk voor solitair gelegen bedrijven, kleine clusters en clusters zonder collectieve beschikbaarheid van restwarmte of aardwarmte. In deze categorie is bovendien het energie-extensieve bedrijfstype meer dan gemiddeld vertegenwoordigd, waarvoor energie-aanpassingen bedrijfseconomisch lastiger zijn.
Solitaire bedrijven en bedrijven in kleine clusters moeten het hebben van technieken en oplossingen die op individuele bedrijfsschaal (of kleine clusters) toepasbaar zijn: kaswarmteterugwinning, aquathermie (en mini-datacenters), bio-energie (hout, biogas, groengas), externe CO2 en energiebesparing. Ook deze ondernemers worden ondersteund met kennis en planontwikkeling op bedrijfsniveau. Er wordt gewerkt aan een vervolgprogramma gebiedsaanpak 2025 en verder.
Solitaire bedrijven en kleine clusters vormen, afhankelijk van de regio, een substantieel deel van de sector in Nederland: 1.400 – 1.600 ha glastuinbouw (15-20% van het areaal) en ca. 1.000 - 1.500 bedrijven.