Zonne-energie in de glastuinbouw
Eigenlijk is een kas een grote zonnecollector. Er komt voldoende zonne-energie in de kas om deze het hele jaar te verwarmen en zelfs nog warmte of elektriciteit te leveren aan derden. Echter de beschikbaarheid van zonne-energie op het juiste moment en in de juiste vorm (temperatuur, elektriciteit of warm water) is kostbaar.
Zonthermie
- In een semi-gesloten kas wordt zonnewarmte afgevoerd door koeling. De warmte wordt opgeslagen in een aquifer in de bodem, ook wel Warmte Koude Opslag (WKO) genoemd. In de winter wordt deze warmte benut. De warmte wordt dan in een warmtepomp opgewaardeerd tot circa 40°C om de kassen mee te verwarmen. De warmtepomp produceert tegelijk koude, die in de bodem wordt opgeslagen, om de kas in de zomer te koelen. Er zijn grote investeringen nodig voor de implementatie van warmtepomp, aquifers en warmtewisselaars. Daarom zijn semi-gesloten kassen alleen rendabel als koeling strikt noodzakelijk is of als de productopbrengst veel hoger wordt dankzij koeling. Dit betekent dat het voorlopig vooral interessant is voor phalaenopsis en een aantal bolbloemen.
- Kaswarmteterugwinning is een doorontwikkeling van de semi-gesloten kas. Er zijn verschillende uitvoeringen, van simpel ontvochtigen met droge buitenlucht tot terugwinnen van de latente warmte van warmtewisselaars, warmtepompen en in bepaalde gevallen WKO-seizoensopslag.
- De Daglichtkas kan via een speciale kasdekconstructie overtollig zonlicht via lenzen concentreren en opvangen op een zonnecollector. Dit zonlicht wordt omgezet in warmte en/of elektriciteit. In deze kas is het groeiklimaat ideaal voor de teelt van tropische potplanten. Bij phalaenopsiskwekerij Ter Laak Orchids staat een Daglichtkas.
Warmte uit oppervlaktewater
Aquathermie is warmte en koude uit water van verschillende waterbronnen, zoals oppervlaktewater. Aquathermie is een techniek met potentie voor de duurzame verwarming in de glastuinbouw. De techniek wordt nu nog sporadisch toegepast, bijvoorbeeld bij Koppert Cress. Dit bedrijf heeft weinig extra hoeven te investeren in de toepassing en voor onderhoud zijn er tot nu toe weinig kosten. Ruwweg 10 tot 15% van de jaarlijkse warmtebehoefte van het bedrijf komt uit aquathermie. Het is dan ook rendabel. De verwachting is dat dit voor veel meer bedrijven een interessante optie kan zijn, afhankelijk van de kosten van een WKO.
Warmte Koude Opslag (WKO)
Bij de inzet van warmtepompen is in bepaalde gevallen een combinatie met seizoensopslag nodig. Dit is het geval bij aquathermie, zonthermie, en kaswarmteterugwinning onbelichte teelt). Een WKO (warmte-koude-opslag in aquifer) kan in theorie bijna overal in Nederland, maar praktisch gezien niet overal. Dit in verband met vergunningen, restricties gebruik ondergrond provinciaal beleid of te hoge stroomsnelheid bodemwater. Soms is het economisch niet haalbaar, omdat een goede aquifer te diep zit of te dun is.
Een WKO betreft warmte op een lage temperatuur (< 25 graden). Momenteel vindt een experiment plaats om water met een hogere temperatuur op te slaan (HTO) bij Agriport A7. In Greenport West-Holland loopt een verdiepende studie naar de kansen en mogelijkheden voor MTO-HTO.
Roy Delissen: 'Alle warmte wordt nu goed benut'
Slakwekerij Deliscious optimaliseert de energiehuishouding met hulp van MEI-regeling. Een bedrijfsuitbreiding was de perfecte aanleiding om de energiehuishouding te optimaliseren. Dankzij MEI subsidies en de MIA/Vamil regeling kon een WKO-systeem met bronnen worden gerealiseerd, die het gasverbruik met 80% reduceerde tot 3 m3/m2/jaar. Ondernemer Roy Delissen is er blij mee, al baren de sterk gestegen kosten voor elektriciteit hem wel zorgen.
Lees het verhaal van Roy