Kennismedewerker Geothermie

Beschrijving

De toepassing van aardwarmte bevindt zich nog in de vroege fase van ontwikkeling: beperkt aantal spelers, bij elk nieuw project wordt veel geleerd. Wat echter ontbreekt is een structurele kennisopbouw. Binnen het Platform Geothermie is een operators groep actief om kennis te delen. Deze groep heeft besloten die kennisdeling te professionaliseren, en te verbreden naar aankomende operators, door oprichting van de Vereniging van Geothermie Operators (DAGO; Dutch Association Geothermal Operators) en door het aanstellen van een kennismedewerker geothermie die de (aankomend) operators gaat ondersteunen. Deze medewerker zal als centraal informatiepunt en kenniscentrum voor technische vraagstukken fungeren.

Fasering project: Het project is in juni 2014 gestart met het aanstellen van de kennismedewerker. Vervolgens zijn tot eind 2014 de operationele bronnen in kaart gebracht en is de communicatie ingericht. In deze fase vervult de kennismedewerker uiteraard de beoogde rol in het overleg in de aardwarmteketen (Platform Geothermie, SOdM, geologisch adviseurs, kennisinstellingen, inbreng in kennisagenda aardwarmte).

Daarna komt het project kennismedewerker in de uitvoerende fase 2. Daarin worden bevindingen geanalyseerd, prioriteiten en aanpak bepaald en opgepakt. Kennis wordt beschikbaar gesteld via bijeenkomsten, informatiebladen en wordt verspreid via kasalsenergiebron.nl en geothermie.nl. De kennismedewerker levert een inhoudelijke inbreng aan andere relevante (KaE)initiatieven zoals het handboek, de kennisagenda, industriestandaard. Nieuwe aardwarmte initiatieven worden bezocht en waar mogelijk op weg geholpen.

Begeleiding en aansturing: De kennismedewerker is in dienst van DAGO en wordt aangestuurd door het bestuur van DAGO, dat daarbij ondersteund wordt door een begeleidingscommissie. Deze bestaat uit een aantal operators en vertegenwoordigers vanuit Kas als Energiebron (LTO GK, LNV) en het Platform Geothermie. SOdM krijgt een rol als waarnemer.

Resultaten

DAGO (Dutch Association Geothermal Operators) is als vereniging tegelijkertijd opgericht met de start van het project Kennismedewerker Geothermie, in juni 2014. Het project liep tot eind 2017 en is een grote stimulans geweest voor DAGO en de geothermie sector. Mede vanuit de kennis organisatie is parallel ook de beleidsontwikkeling vanuit DAGO gegroeid, wat tot verdere operationalisering en professionalisering heeft geleid.

DAGO heeft parallel aan dit project een eigen bureau weten op te bouwen, waarmee kennismanagement geborgd is in zowel processen en structuren, als op inhoudelijk niveau. Vanuit het project is de kennisuitwisseling tussen operators gestructureerd in werkgroepen, themabijeenkomsten en praktijkdocumenten. Dit heeft bijgedragen aan de standaardisering, de uniformering en de kwaliteit. Tevens heeft het project kennismedewerker er voor gezorgd dat de operators een actieve rol kregen in de vraagsturing van het kennisprogramma en ontwikkeling via de KennisAgenda Aardwarmte.

Eén van de belangrijkste concrete resultaten van het project is de complete opzet van eigen VG-managementsysteem dat gebaseerd is op drie ISO-standaarden en een structurele basis biedt voor de ontwikkeling van alle toekomstige systemen die generiek voor de geothermie dienen te worden opgebouwd.

Een ander belangrijk resultaat is zichtbaarheid en centralisatie. DAGO heeft, door de uitvoer van dit project, de kans gegrepen om  een centrale organisatie te ontwikkelen die het aanspreekpunt is voor operators en voor stakeholders vanuit de verschillende overheden.

Het project heeft ook bijgedragen aan de opbouw van een netwerk van specialisten in de geothermie sector, waarbij veelvuldig contact is geweest met NOGEPA en andere olie- en gas gerelateerde bedrijven.

Geothermie is geen olie- en gas en zal dat ook nooit worden. De geothermiesector is in de laatste 10 jaar in Nederland sterk ontwikkeld en maakt een snelle professionaliteitsslag door. Veel technieken, kennis en ervaringen vanuit de olie- en gas worden ook gebruikt in de geothermie, maar geothermie kent ook wezenlijke verschillen op het vlak van hoe ze de ondergrond gebruikt en hoe de distributie van warmwater plaatsvindt. Vanwege deze andere toepassing en organisatie zal geothermie zich als een zelfstandige bedrijfstak ontwikkelen.

De druk op de sector neemt in de laatste jaren vanuit het publieke belang toe en het is duidelijk dat geothermie alleen een solide toekomst heeft indien deze veilig, betrouwbaar en betaalbaar blijft functioneren. En daarvoor is uiteraard een transparante cultuur in de sector, inclusief de juiste organisatie en uitvoering nodig. Bovendien is vakmanschap, kennisontwikkeling en kennisdeling van essentieel belang. Even zo belangrijk is transparante communicatie; in een actieve en constructieve dialoog met betrokkenen en omgeving.

Het project kennismedewerker is op verschillende manieren van grote toegevoegde waarde geweest. Rode draad in de jaren van het project is de zoektocht naar die elementen die bijdragen aan de noodzakelijke gedegen bedrijfsvoering van de operators. De aanbevelingen uit dit project dragen bij aan de basis voor vervolgprojecten en activiteiten binnen DAGO en de geothermie sector.

DAGO is in de loop van dit project ontwikkeld tot een co-operator, die streeft naar conformiteit en context, om met een actieve communicatie te werken aan co-creatie van betere geothermie, zodat deze van structurele bijdrage kan zijn als duurzame energiebron in de periode van energietransitie die voor ons ligt. In de aankomende jaren zal de focus voor alle betrokkenen liggen op een verdere opbouw van een gedegen bedrijfsvoering binnen de geothermiesector. Alle betrokkenen hebben hier een belang in en DAGO laat zien dat het de brugfunctie vervult die hierbij in de sector zo noodzakelijk is. Daarvoor heeft het DAGO bestuur, bureau en leden het vertrouwen uitgesproken om de resultaten van het project kennismedewerker verder uit te dragen om op die wijze de uitdagingen die er in de sector liggen structureel op te pakken.