Energiebesparing lisianthus door verlengde opkweek

Stefan van den Boogaart en Sander Hogewoning (Plant Lighting)

Energie besparen in de afkweek door middel van het kweken van zwaarder plantmateriaal in de opkweek heeft weinig zin. Wel liggen er kansen voor het afschakelen van belichting bij hoge instraling. Het overschakelen op LED belichting biedt de hoogste elektrabesparing. Dat blijkt uit onderzoek van Plant Lighting in samenwerking met Florensis.

Iets kortere afkweek
Om in de toekomst lisianthus energiezuiniger te telen, is er op verschillende vlakken kennisontwikkeling nodig. In de opkweekfase is het effect van plantdichtheden en wortelruimte op de mogelijkheden voor verlengde opkweek onderzocht. Vanuit de gedachte dat de afkweekfase veel energie-intensiever is. In de afkweek is verder onderzocht wat de licht-respons van de fotosynthese is voor een heel gewas (assimilatenproductie) en wat de assimilatenvraag is in verschillende fases de afkweek.

In de opkweek, uitgevoerd bij Florensis, resulteerde meer ruimte tot veel grotere en robuustere plantjes op moment van afleveren bij de bloemenkweker. Verbazingwekkend genoeg waren de grote verschillen bij uitplanten nagenoeg verdwenen op het moment dat de bloemtakken veilingrijp waren. Een week verlengde opkweek resulteerde in een hooguit enige dagen kortere afkweek.

Lichtbenutting hoog
In de afkweek blijkt er een groot verschil te zijn tussen de licht-respons van de fotosynthese van individuele bladeren bovenin het gewas en de licht-respons van het gehele gewas. De afname van het rendement waarmee het gehele gewas licht benut bij een toenemende lichtintensiteit verloopt langzaam. Het lichtrendement bereikt z’n hoogste punt pas bij 400 μmol/m2/s PAR gegeven de huidige teeltomstandigheden met hoge temperatuur en plantdichtheid. Toch wordt het rendement ook bij lisianthus uiteindelijk minder. Bij 500W instraling (= ~750 μmol daglicht in de kas) is het rendement van het toegevoegde assimilatielicht van 320 μmol/m2/s PAR nog slechts 53-70%. Bij hogere instraling zakt het rendement verder. Verder vindt er een enorme groeispurt plaats na de derde week in de kas: het aantal bladparen en het drooggewicht nemen vanaf dan enorm toe. Deze groeispurt houdt aan tot oogst.

Concluderend kan worden gesteld dat de lichtbenutting van lisianthus hoog is. Kansen voor besparing liggen vooral bij afschakelen van belichting bij hoge daglicht-instraling. Gericht telen op jaarrond gelijke kwaliteit vraagt eerder afschakelen van belichting in seizoenen met meer instraling. Vervanging van SON-T door LED biedt uiteindelijk de hoogste elektrabesparing.

Dit project wordt gefinancierd vanuit het programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma voor energiebesparing en verduurzaming in de glastuinbouw van het ministerie van LNV en Glastuinbouw Nederland. Ook Florensis en telers hebben bijgedragen aan dit project.

Het eindrapport van het project is beschikbaar en vindt u via onderstaande link.

Meer nieuws licht