Braam kan in winter bij langer belichten toe met lagere lichtintensiteit LED’s

Jan Janse (WUR) en Alex van Klink (Delphy)

Bij een gelijke lichtsom bleek in een winterteelt met braam dat 18 uur belichten met een lagere lichtintensiteit minstens even hoog scoorde dan ruim 13 uur belichten met een hoge lichtintensiteit. Dit betekent voor een teler lagere aanschafkosten van de LED’s. Meer licht gaf weliswaar een hogere productie, maar per kilo product kostte dat meer aan stroom. In de winter zijn hoge CO2-niveau’s niet nodig.

In een onderzoek van Wageningen University & Research Glastuinbouw en Bollen is nagegaan wat de invloed was van een lage lichtintensiteit met maximaal 18 uur belichten ten opzichte van een hoge lichtintensiteit met kort (ruim 13 uur) belichten. De lichtsom was hierbij exact gelijk. Daarnaast was er een behandeling met een lagere én een hogere lichtintensiteit van de LED’s. Het onderzoek is uitgevoerd bij de bramenrassen Loch Ness en Von en duurde van 8 november 2020 tot half maart 2021. In dezelfde periode zijn door het Delphy Improvement Centre waarnemingen verricht op het praktijkbedrijf van Wouter van den Bosch. Hier stond hetzelfde plantmateriaal van Loch Ness, maar dan onder SON-T belichting.

Lang en kort belichten
Lang belichten met 100 µmol/m2/s was voor de productie en kwaliteit minstens even goed als kort belichten met zo’n 134 µmol/m2/s. Voor bramentelers is dit een belangrijk resultaat, omdat de investeringskosten voor de LED’s dan lager zijn. Bij de hoogste lichtsom (18 uur x 134 µmol/m2/s) was de productie echter het hoogst. Ook bramen reageren in de winter dus positief op meer licht, maar de lichtbenuttingsefficiëntie nam wel af. Dit betekent dat voor de hogere productie bij meer licht, per kilo aan vruchten meer elektriciteit nodig was. Dit kwam voor een deel omdat bij meer licht relatief veel assimilaten naar de vegetatieve delen gingen. In de metingen was ook te zien dat de fotosynthese toenam bij meer licht, maar afhankelijk van het CO2-gehalte vlakte dit wel af. Bij de lichtomstandigheden in de wintermaanden (groeilicht + zonlicht) is het niet nodig om hoge CO2-gehaltes te handhaven: boven 600 à 800 ppm nam de fotosynthese bij braam namelijk niet meer toe.

Vergelijking met praktijkbedrijf
Het lijkt goed mogelijk om met de hoogste lichttrap met LED’s eenzelfde productie te halen als met SON-T. Door met name in het begin hogere temperaturen te handhaven, kwam de productie op het praktijkbedrijf wel enkele weken eerder op gang. Ook werd er hier vaak een minimumbuis gehandhaafd, terwijl er in de LED-proef alleen werd verwarmd als dit voor de temperatuur nodig was. In de proefafdelingen werd wel gewerkt met een VentilationJet met verticale ventilator. Ondanks een gemiddeld 8% hogere RV heeft dit in de proef niet tot zettings- of schimmelproblemen geleid. Het gerealiseerde CO2-niveau lag op het bedrijf bijna 400 ppm hoger dan in de WUR-proef.

Rasverschillen
In vergelijking met Loch Ness was het ras Von zo’n 15% minder productief, maar gaf 50% zwaardere vruchten die mooier van vorm waren en duidelijk minder zuur smaakten. De houdbaarheid van dit ras was ook beter. Ook in dit onderzoek kwam naar voren dat het belangrijk is om het plantmateriaal te verbeteren. Onderling verschilden de planten veelal ook sterk.

Dit project werd voor het grootste gedeelte gefinancierd door Kas als Energiebron, met daarnaast bijdragen van The Greenery, Bakker Barendrecht, glasfabrikant AGCULTURE en Signify.

Meer nieuws licht