Duurzame Bioteelt inzichtelijk

Beschrijving

Doel:

Ontwikkelen van een uitgewerkt teeltconcept voor de toekomstige duurzame biologische glasteelt. Met de kennis hebben de telers goed zicht op welke opties ze hebben om op energiegebied verder de verduurzamen.

Aanpak:

De bioteelt onder glas in NL beslaat ±150 ha en door locatie –veelal in het buitengebied- en door schaalgrootte, zijn investeringen in technieken lastiger rond te rekenen. Daarnaast ligt de warmtebehoefte per vierkante meter in de bioteelt hoger dan in de gangbare teelt doordat er meer gestookt wordt om te ontvochtigen. Waar in de biologische teelt sterk de focus ligt op weerbaar telen zonder chemisch ingrijpen, is deze kennis binnen de gangbare teelt in zekere zin verloren gegaan onder de telers. De gangbare teelt heeft weer sterk de focus gehad op rendement en efficiënt telen middels het gebruik van nieuwe technieken. Bij het opzetten van een project om binnen de biologische teelt inzicht te verkrijgen hoe de teelt te verduurzamen ligt er de kans om deze twee werelden weer kennis met elkaar te laten maken en om de combinatie van beide manieren van telen ter discussie te stellen in kennisinteractie bijeenkomsten.

In dit project wordt eerst middels 10 interviews inzichtelijk gemaakt hoe de bioteelt er nu uitziet en hoe de transitie naar een duurzame bioteelt eruit moet komen te zien. Er zal een overzicht gemaakt worden van fossiel-vrije opties specifiek gericht op de bio-kasteelt en de mogelijke uitwerkingen hiervan op de ecologische balans. De biotelers zal inzicht gegevens worden in de ervaringen (5 interviews) met fossiel-vrije opties in andere grondgebonden kasteelten met relatief hoge energieverbruiken.

Twee kennisinteracties bijeenkomsten zullen worden opgezet tussen gangbare en biologische glasgroentetelers en mogelijk ook andere telers van grondgebonden teelten. In deze bijeenkomsten zal ook de discussie plaats vinden hoe de teelt van de toekomst eruit moet zien volgens de telers en volgens andere belanghebbenden.

Resultaten

Beschrijving fossiel-vrije bioteelt
Als benchmark voor een fossiel-vrije bioteelt kunnen ervaringen uit het telen van chrysanten en tomaten worden gebruikt om het kader te schetsen van hoe de toekomstige bioteelt ingevuld zou kunnen worden. Belangrijk is dat fossiel-vrije technieken integraal moeten passen in de teelt, en geen nadelige invloed mag hebben op het kwaliteit van het product, gewas en bodem. Het veelvuldig gebruik van ontvochtiging in de chrysant heeft laten zien dat er minder gelucht hoeft te worden waarbij CO₂ beter benut wordt, en dat dit niet ten koste hoeft te gaan van gewaskwaliteit omdat de praktijkervaring leert dat het gewas prima reageert op de ontvochtiging. Bij een betere benutting van de warmte blijft nog steeds een resterende jaarlijkse warmtevraag van 20 m³/m² openstaan, maar die zou voor een groot deel ingevuld kunnen worden met warmteterugwinning in combinatie met een warmtepomp. In combinatie met slurven die boven het gewas hangen kan dan een goede luchtmenging gerealiseerd worden van kas- en inblaaslucht, zoals ook gebeurd bij chrysantentelers. Het fossiel-vrije bioteelt concept bestaat dan uit een kasuitrusting met:

  • Twee heldere energieschermen, waarvan één scherm het licht diffuus kan maken.
  • Luchtbehandelingskasten met warmteterugwinning via een koelblok.
  • Warmtepomp
  • Warmtebuffer om warmte op te slaan en te kunnen gebruiken op etmaalbasis.
  • Groot verwarmingsoppervlak: verdubbeling van onderbuizen met behoud van groeibuizen.
  • Luchtslurven boven het gewas door om droge lucht in de kas te blazen. Dit vraagt om een kas met voldoende hoogte.

Met de uitrusting zal dan ook de teeltstrategie aangepast moeten worden voor het verbeteren van gewaskwaliteit en het verder besparen van energie en CO₂:

  • Ontvochtigen om warmte-input door vochtproblemen te voorkomen en tegelijkertijd de kas beter te kunnen isoleren door ramen en schermen gesloten te houden en zo indirect de warmtevraag verder te verlagen en CO2 in de kas te houden.
  • Warmte inbrengen alleen nog op warmtevraag.
  • Maximaal gebruik van schermen om warmte uitstraling van het gewas en zo condensvorming door een koud gewas te voorkomen.
  • Toepassen van lange termijn licht-temperatuur integratie om piekverbruik in de warmtevraag te verlagen.
  • Plantbelasting hoeft niet verlaagd te worden om energie over te houden om de weerbaarheid van de plant te verhogen.
  • Gebruik van compostsoorten met stabiele koolstofverbindingen voor de langzame vrijgave van CO2 uit de bodem gedurende de gehele teelt.
Projectnummer 20144
Startdatum 01-03-20
Einddatum 30-11-20
Afgerond Ja
Budget €19.400
Uitvoerder Delphy
Document

Onderzoek en projecten Het Nieuwe Telen

HNT telen in de praktijk

Lopend

De programmaraad gaat akkoord onder voorwaarde dat het geen verdienmodel voor Let’s Grow wordt, het aantal betrokken ondernemers breder wordt en het…

Lees meer

Energlik

Lopend

Doel: Aantonen dat een klimaatneutrale glastuinbouw en een economische rendabele glastuinbouw samen kunnen gaan, dat is de doelstelling van project…

Lees meer