Kasklimaat speelt ook een rol tegen ziekten en plagen

Roger Abbenhuijs

Weerbaarheid staat nadrukkelijk in de belangstelling van telers en onderzoekers, zo opende Kirsten Leiss van Wageningen University & Research de workshop die ze samen met collega Marjolein Kruidhof hield tijdens de studiemiddag van 10 jaar Het Nieuwe Telen. “Een optimaal kasklimaat zit in de eerste verdedigingslinie tegen ziekten en plagen.”

Kirsten Leiss maakte de vergelijking met het menselijk lichaam, waar het opbouwen van het immuunsysteem essentieel is voor een goede gezondheid. Het is preventie voor de langere termijn en dat geldt ook voor plantweerbaarheid. “De inzet van pesticiden is reageren op een probleem. Het opbouwen van weerbaarheid is, net als bijvoorbeeld het tijdig, preventief inzetten van biologische bestrijders – de ‘standing army’ – een voorbeeld van anticiperen.”

Eerste verdedigingslinie
Onder plantweerbaarheid verstaat de onderzoekster het natuurlijke vermogen van de plant om zich te verdedigen en standaard minder vatbaar te zijn. Dat begint bij de keuze voor robuust uitgangsmateriaal. “Een soort of ras dat heel vatbaar is, is nooit weerbaar te krijgen tegen bedreigingen van insecten en ziekten.”
Collega Marjolein Kruidhof beschreef het brede concept van een weerbaar teeltsysteem. De eerste verdedigingslinie tegen ziekten en plagen bestaat volgens haar uit een goede balans en verbinding tussen gewas, kasomgeving en biologische bestrijders, maar ook micro-organismen in het wortelsysteem. “Hoe beter de afstemming, hoe weerbaarder het teeltsysteem”, zo is haar ervaring. Naar de toekomst toe ziet ze geïntegreerde gewasbescherming als de enige optie. “De tijd van één recept ligt achter ons.”

LED en plantweerbaarheid
Kruidhof stond ook stil bij hygiënemaatregelen, als onderdeel van de teeltcyclus. “Waar ligt de juiste balans”, zo hield ze de aanwezigen voor. “Duidelijk is dat een totaal steriele situatie niet de oplossing is. Het gaat om de juiste interactie met het biologische systeem. Dat is voor elke kas anders. Op dat facet moeten we nog meer grip krijgen.” In de ideale situatie zijn alle aspecten van het weerbare teeltsysteem te monitoren, maar dat kan nu alleen nog met de aanwezigheid van ziekten en plagen.
Aandachtspunten voor de komende periode zijn volgens Leiss en Kruidhof: de effecten van RV op de aanwezigheid van meeldauw en de invloed van belichten met LED’s in plaats van SON-T op de plantweerbaarheid. “Insecten kunnen geen rood licht waarnemen, is dat een probleem”, zo vroeg Leiss zich hardop af. Onderzoek heeft al aangetoond dat de aanwezigheid van geparasiteerde bladluizen afhankelijk is van het lichtspectrum. Verder wordt onderzocht wat het effect van LED is op de weerbaarheid tegen Californische trips in chrysant (zie foto). “Weerbaarheid leeft in de kas”, zo vatte Kirsten Leiss samen. Dat vormt de basis voor verder onderzoek.

Meer nieuws Het Nieuwe Telen